Trefwoorden
Centrale Besturen, bestuurlijke organisatie, bevoegdheidsverdeling, gemeenschappen en gewesten, Vlaamse overheid, Federale overheid, regio's, multi-level governance, overheidsmanagement
Doelstellingen
Het doel van deze module is de studenten vertrouwd te maken met de beleidsvorming, de juridische en bestuurlijke organisatie en de bestuurlijke evoluties van de centrale overheden in Vlaanderen en België.
Er wordt een interdisciplinaire benadering nagestreefd: een aantal voor deze besturen belangrijke onderwerpen worden vanuit verschillende invalshoeken bestudeerd: juridisch, sociologisch, politicologisch, economisch en bestuurskundig. De maatschappij is onderhevig aan tal van krachten. Wij bestuderen hun oorzaken en hun effecten op onze maatschappij. De verschillende delen van de module helpen de studenten een zicht te krijgen op de instellingen en actoren van het bestuur en beleid en de wijzigende dynamieken en krachtsverhoudingen binnen de beleidsvorming op het centrale niveau.
Op deze manier leren de studenten de verschillende processen binnen de Belgische centrale besturen te begrijpen en zich een concreet beeld te vormen van de steeds wijzigende rol van de staat binnen de samenleving.
Leerinhoud
De bijdrage van Geert Van Haegendoren is gecentreerd rond de problematiek van de federalisering en de bevoegdheidsverdeling tussen de federale staat, de gemeenschappen en de gewesten, toegepast op enkele beleidsdomeinen. Hierbij wordt gekeken naar de autonomiekenmerken en de eigenheid van elk niveau, aan de hand van arresten van het Arbitragehof en adviezen van de Raad van State, en met oog voor de politieke achtergronden van het federaliseringsproces. Het juridische is niet noodzakelijk de eerste, maar alleszins wel een onvermijdbare invalshoek om de bestuursprocessen op het centrale niveau te begrijpen als bestuurskundige. Om die reden wordt in de module dit onderdeel ingebouwd met betrekking tot de bevoegdheidsverdeling tussen de federale staat en de deelentiteiten.
De concrete uitwerking van de verschillende delen binnen de lessen van Geert Van Haegendoren wordt uitgelegd tijdens de eerste lessen.
De bijdrage van Thomas Van Langenhove tracht, zeer algemeen gesteld, antwoorden te zoeken op een aantal vragen:
- hoe wordt de beleidsvorming op het centrale niveau juridisch-institutioneel geregeld, vanuit welke stromingen komt dit voort, welke zijn de instrumenten
- hoe komt het beleid tot stand, wat zijn de dynamieken in het beleid
- wat is de relatie tussen besturen onderling (complexe verhoudingen en machtsverdeling tussen het federale niveau, de gemeenschappen en de gewesten)
- wie zijn belangrijkste actoren die een rol spelen bij de centrale besturen: wie zijn de voornaamste spelers op het veld, wie doet wat, hoe wegen ze op het beleid, hoe komt die invloed tot uiting, welke zijn de verschuivingen in de krachtsverhoudingen tussen deze actoren, welke is hun eventueel veranderende rol
- wat is de bredere politieke en maatschappelijke context: wat is de invloed van een aantal wijzigingen binnen onze maatschappij, zoals de afnemende verzuiling en het veranderen van het partijpolitieke landschap
- welke zijn de effecten van dit alles op de besluitvorming: hoe passen de centrale besturen zich daaraan aan?
Het van naderbij bestuderen van het deel van Thomas Van Langenhove binnen deze module gebeurt aan de hand van een aantal thema’s zoals multi-level governance, bestuurlijke hervormingen en overheidsmanagement, en de relatie tussen burger en bestuur. In grote lijnen zijn de thema’s dus zo gekozen dat ze tot een beter inzicht leiden van de centrale besturen.
Begincompetenties
Bestuurs- en Beleidskunde, Bestuursrecht
Eindcompetenties
Leermaterialen
De nodige literatuur of verwijzingen daarnaar wordt in elk onderdeel door de betrokken docent ter beschikking gesteld.
Zowel voor het deel van Geert Van Haegendoren als dat van Thomas Van Langenhove wordt gewerkt met een reader, een samenstelling van recent en relevant materiaal.
Studiekosten
Kopiekosten en eenmaal verplaatsing naar Brussel. Eventueel kosten voor internetverbinding voor de consultatie van BlackBoard.
Studiebegeleiding
Vragen stellen in de les of op BlackBoard wordt aangemoedigd. Individueel monitoraat met extra uitleg over de moeilijke onderdelen van de leerstof is mogelijk op initiatief van de student. Na de examens is er uiteraard mogelijkheid tot feedback en nabespreking van het examen en het zelfstandige werk.
Onderwijsvormen
Tijdens de hoorcolleges wordt getracht het doceren (ex cathedra) zoveel mogelijk af te wisselen met een meer interactieve vorm van lesgeven: een wisselwerking tussen studenten en lesgevers gebaseerd op door de studenten voorbereide teksten of cases, geleide oefeningen, zelfstandig werk,...
Daarnaast worden ook gastsprekers uitgenodigd voor een praktijkgetuigenis of het uitwerken van een bepaalde case.
Beide docenten maken intensief gebruik van BlackBoard voor het stellen en beantwoorden van vragen en het ter beschikking stellen van teksten en presentaties.
Evaluatievorm
Prestaties van studenten worden geëvalueerd op basis van zelfstandig werk en één schriftelijk examen waarbij de studenten bevraagd worden over de verschillende behandelde onderwerpen.
De voor het schriftelijk examen te kennen leerstof omhelst de gedoceerde leerstof, de teksten die op basis van zelfstudie verwerkt dienden te worden en de teksten uit de reader, en dit van zowel Geert Van Haegendoren, Thomas Van Langenhove als van de gastdocenten.
OP-leden
Geert VAN HAEGENDOREN
Thomas VAN LANGENHOVE
|
|
