Trefwoorden
organisatiestructuur, organisatieverandering, organisatiecultuur, strategisch management, integrale kwaliteitszorg, prestatiemeetsystemen
Doelstellingen
Inzicht verwerven in het functioneren en managen van organisaties (in verandering).
Beheersen van een aantal noodzakelijke vaardigheden in functie van organisatiemanagement (analyse van strategie, structuur, cultuur en kwaliteit van organisaties).
Leerinhoud
1. Strategisch management (Nathalie Vallet)
1.1. Doelstellingen:
Een conceptueel raamwerk aanreiken zodanig dat de student basisinzichten verwerft in het vakgebied van strategisch management. Hierbij wordt voldoende aandacht besteed aan de specificiteit van het conceptueel raamwerk voor social profit en publieke organisaties.
1.2. Inhoud:
*het conceptueel raamwerk:
-situering van het vakgebied
-toelichting van de kernconcepten (definities, procesmatig verloop/fasering, actoren)
-toelichting van elke fase (aandachtspunten, instrumentarium/modellen, kritische bemerkingen):
omgevingsanalyse extern/intern (SWOT)
formulering missie/doelstellingen
formulering strategische acties/alternatieven
implementatie
controle en opvolging (incl. doelmatigheidsanalyses+boordtabellen)
*specificiteit van het conceptueel raamwerk voor social profit en publieke organisaties:
Gastcolleges waarin telkens een strategisch proces incl. resultaat (een strategisch plan) wordt toegelicht in een welbepaalde social profit of publieke 'context'. Hierbij wordt er stilgestaan bij de situering van het strategisch proces (de uitgangspositie/aanleiding), de fasering, de betrokken actoren en het inhoudelijk resultaat. Bovendien wordt het specifieke sociale profit en/of publieke karakter van het proces en de resultaten benadrukt (aandachtspunten, problemen, valkuilen, oplossingen, enz...)
*oefeningen/gevalstudie(s)
Studenten maken zelf analyses van bestaande strategische processen en/of plannen (het herkennen van het conceptueel raamwerk, het formuleren van kritische reflecties). Ze bereiden dit voor in groep onder begeleiding van de docenten. Nadien wordt de resultaten plenair besproken.
1.3. Literatuur:
-Daems, H., Douma, S., (1990), Concurrentiestrategie en concernstrategie, Kluwer Bedrijfswetenschappen: Deventer.
-Grant, R.M., (1985), Moderne Strategische Analyse: concepten, technieken en toepassingen, Schoonhoven: Academic Service.
-Houthoofd, N., (1996), Strategisch Management, Garant: Leuven/Apeldoorn.
-Lynch, R., (1997), Corporate Strategy, Pitman Publisher: Londen.
-Mintzberg, H., Quinn, J.B., (1996), The Strategy Process, Prentice Hall: Englewood Cliffs.
-Mintzberg, H., (1994), Opkomst en ondergang van strategische planning, Academic Service: Schoonhoven.
-Porter, M., (1980), Competitive Strategy, The Free Press: New York.
-Porter, M., (1985), Competitive Advantage, The Free Press: New York.
2. Organisatiestructuur (Eric Vernaillen)
2.1. Organisatiedesign
2.1.1. Doelstellingen
Inzicht verschaffen in de opbouw van organisatiestructuren, indelingen, coördinatiemechanismen, vormen van organisatiestructuren en organisatieprocessen, met bijzondere aandacht voor organisaties uit de publieke sector.
2.1.2. Inhoud
-basiscomponenten van organisatiestructuren,
-basiscoördinatiemechanismen,
-principes van indelingen en samenstellingen van organisaties,
-afstemming van organisaties en hun omgeving, contingentietheorie,
-basisconfiguraties voor organisatiestructuren,
-organisatieprocessen,
-BPR: business process reënginering,
-verzelfstandiging in overheidsorganisaties.
2.1.3. Literatuur
Mintzberg, H., (1983), Organisatiestructuren, Prentice Hall International/Academic Service Economie en Bedrijfskunde: Schoonhoven, 12e oplage, 2000.
2.2.Veranderingsmanagement
2.2.1 Doelstellingen
Inzicht verschaffen in de organisatieveranderingsprocessen, met bijzondere aandacht voor de recente organisatieveranderingen in de publieke sector.
2.2.2. Inhoud
-continuïteit en veranderlijkheid,
-organisatiediagnose,
-creëren van draagvlak,
-veranderingsprocessen en -acties,
-onderlinge samenhang van veranderingsprocessen,
-integraliteit,
-de lerende organisatie.
2.2.3. Literatuur
Pauka, T., De Groot, L. (1993), Het ambtelijk management in het fin de siècle, SDU, Den Haag.
3. Kwaliteitszorg (Adelien Decramer)
3.1. Doelstellingen
Dit onderdeel heeft als centrale doelstelling de complexiteit van het kwaliteitsdenken inzichtelijk te maken. Kennis en vaardigheden worden ontwikkeld met betrekking tot de verschillende kwaliteitsconcepten, modellen en technieken. Dit onderdeel heeft naast een theoretische basisvorming tevens aandacht voor de praktische toepasbaarheid van kwaliteitszorg in overheidsorganisaties en non-profit organisaties.
3.2. Inhoud
-kwaliteit binnen het nieuw overheidsmanagement,
-kwaliteitsconcepten,
-modellen en technieken: EFQM, CAF, ISO9000 - normen, Handvesten,...
-Kwaliteit in Vlaanderen en België,
-Gastcolleges waarin telkens een organisatie uit de publieke of social-profit sector hun kwaliteitsbeleid toelichten.
3.3. Literatuur
-Demeulemeester, E., Callewier, D., (1997), Integrale Kwaliteitszorg: concepten, methoden en technieken, Tielt: Lannoo.
-Bouckaert, G., Vandeweyer, S., (1999), Kwaliteit in de overheid, Brugge: Die Keure.
-Morgan, C., Murgatroyd, S., (1997), Total Quality Management in the Public Sector, Buckingham/Philadelphia: Open University Press.
-Sigma, (2000), Kwaliteit springlevend bij politie, nr.4, augustus 2000, p 19-23.
-Vlaams Tijdschrift voor Overheidsmanagement, (2002), Het Common Assessment Framework CAF: een eerste product van een Europese aanpak van kwaliteit in overheidsdiensten, nr.2, 2002, p4-15.
-Bestuurswetenschappen, (2001), De elektronische overheid vereist kwaliteit. Hoe vanuit een managementmodel sturing te geven aan e-government, nr.6, 2001, p179-201.
4. Organisatiecultuur (Marleen Easton)
4.1. Doelstellingen
De student:
-ontwikkelt een onderbouwde zienswijze op cultuur in organisaties op basis van een correcte conceptualisering,
-is vanuit deze zienswijze in staat de managementliteratuur over dit onderwerp te classificeren
-onderscheidt met zin voor nauwkeurigheid verschillende strategieën om cultuur in organisaties te analyseren
-is in staat deze zienswijze en strategieën toe te passen op een concrete case.
4.2. Inhoud
-Inleiding: een historische terugblik op de aandacht voor cultuur in organisaties.
-Wat is organisatiecultuur?
*verschillende definities (link met organisatieklimaat, link met cultuurbegrip uit de antropologie, psychologie en sociologie)
*een analysekader voor theorieën met betrekking tot het begrip organisatiecultuur (hoofdbenaderingen en criteria om theorieën te classificeren).
*enkele theorieën nader bekeken (Hofstede, Deal & Kennedy, Schein, Bate, Handy,...).
-Hoe organisatiecultuur analyseren? (interviews en vragenlijsten, inhoudsanalyse, observatie,...)
*onderzoeksmethoden vanuit de verklarende benadering
*onderzoeksmethoden vanuit de functionele benadering.
4.3. Literatuur
-Barley, R.S., Meyer, W.G., Gash, C.D. (1988), Cultures of culture: academics, practitioners and the pragmatics of normative control, Administrative Science Quarterly, nr. 33, p24-60.
-Batelaan, V.J.(1993), Organizational culture and strategy: a study of cultural influences on the formulation of strategies, goals and objectives in two companies, Tinbergen Institute Research Series nr. 56, Thesis Publishers: Amsterdam.
-Burrell, G., Morgan, G., (1980), Sociological paradigms and organisational analysis, Londen: Heinemann.
-Frissen, P.H.A., (1989), Bureaucratische cultuur en informatisering. Een studie naar de betekenis van informatisering voor de cultuur van een overheidsorganisatie, ’s Gravenhage: Sdu Uitgeverij.
-Hofstede, G. (1991), Cultures and organizations: software of the mind, Londen: McGraw-Hill.
-Hofstede, G., Neuijen, D., Ohavy, D.D., Sanders, G. (1990), Measuring organizational cultures: a qualitative and quantitative study across twenty cases, Administrative Science Quarterly, nr. 35, p 286-316.
-Lammers, C.J. (1983), Organisaties vergelijkenderwijs: ontwikkeling en relevantie van het sociologisch denken over organisaties, Utrecht: Het Spectrum.
-Schein, E., (1992), Organizational Culture and Leadership. A Dynamic View. Jossey-Bass Publishers.
-Smircich, L., (1983), Concepts of Culture and Organizational Analysis, Administrative Science Quarterly, vol. 28, p 339-358.
-Smircich, L., (1983), Studying Organizations as Cultures. In: Morgan, G., Beyond Method. Strategies for Social Research, Sage Publications.
-Zijderveld, A.C., (1983), De culturele factor: een cultuursociologische wegwijzer, 's Gravenhage: Vuga.
Begincompetenties
Sociologie, psychologie, inleiding management.
Eindcompetenties
Leermaterialen
Reader + boek:
Mintzberg, H., (1983), Organisatiestructuren, Prentice Hall International/Academic Service Economie en Bedrijfskunde: Schoonhoven, 12e oplage, 2000.
Studiekosten
* Boek Mintzberg, H., (1983), Organisatiestructuren, Prentice Hall International/Academic Service Economie en Bedrijfskunde: Schoonhoven, 12e oplage, 2000.
* Reader
* Residentieel seminarie
Samen ongeveer 100 €
Studiebegeleiding
Op afspraak.
Onderwijsvormen
Hoorcolleges, begeleide oefeningen, meerdaags seminarie.
Evaluatievorm
Combinatie van examensysteem en permanente evaluatie op basis van medewerking in het seminarie en de oefeningen.
OP-leden
Adelien Decramer
Marleen Easton (coördinator)
Nathalie Vallet
Eric Vernaillen
|
|
