LEVENSMIDDELENLEER M.I.V. TECHNOLOGIE
 
Wordt gegeven in 1ste jaar professionele Bachelor in de voedings- en dieetkunde
Hoorcollege [A] 97.0
Werkcollege [B] 0.0
Begel. zelfst./extern werk [C] 10.0
Totale studietijd [D] 270
Studiepunten [E] 9
Niveau uitdiepend
Onderwijstaal Nederlands
Titularis Monique Scherrens
Referentie GCVKDK01A00009
 
Trefwoorden
t430-levensmiddelentechnologie, b420-voeding, b470-toxicologie, p390-organische scheikunde, b680-volksgezondheid

Doelstellingen
Levensmiddelenleer m.i.v. technologie
Levensmiddelenleer m.i.v. technologie is specifiek ondersteunend voor de volgende opleidingsonderdelen: Toegepaste voedingsleer en oefeningen, Toegepaste dieetleer en oefeningen, Levensmiddelenleer diëtetische, Gemeenschapsrestauratie en keukentechnologie en Hygiëne van de voeding en parasietenleer. Om deze reden wordt het in het begin van de opleiding geplaatst.
Doelstelling is het verwerven vooreerst van informatie omtrent de verschillende levensmiddelengroepen met nadruk op samenstelling en voedingswaarde, reglementering, bewaring en bederf, technologie, bewerken en verwerken.
Het verwerven en verwerken van deze informatie, naast het verwerven van de verder vermelde algemene competenties, is noodzakelijk voor het optimaliseren van de beroepsspecifieke competenties i.v.m. voedings- en dieetbehandeling en voorlichting; eveneens i.v.m. betrekking tot kwaliteitsvol voedsel, kwaliteitsvolle voedingsmiddelen en voedingszorg.
Er bestaat een verticale coherentie met de boven vermelde opleidingsonderdelen van het 2e studiejaar

Verpakking
Kennis verwerven over algemene en specifieke verpakkingsmaterialen/-technieken in de voedingsmiddelenindustrie.

Additieven
Kennis verwerven over de structuur, functie, toxiciteit en normering van het gebruik van additieven in levensmiddelen.

Leerinhoud
Levensmiddelenleer m.i.v. technologie
Levensmiddelengroepen (nadruk op de basisvoedingsmiddelen): knolgewassen, graangewassen, verdikkingsmiddelen, groenten, peulvruchten, fruit, suiker, honing, vlees en vleeswaren, wild en gevogelte, eieren, melk, kaas, vis, schaal en schelpdieren, oliën en vetten, smeerbare vetproducten.
Deelaspecten per groep: grondstoffen - technologie - samenstelling en voedende waarde - kwaliteitsachteruitgang , bederf en bewaren - wetgeving
De leerstof is thematisch geordend

Verpakking
Bespreking van soorten verpakkingsmaterialen, doel van verpakking, fysische en chemische eigenschappen, productie, migratieproblemen, impact op milieu en geavanceerde verpakkingsmaterialen/technieken.

Additieven
De basisprincipes i.v.m. normering worden toegelicht .
De cursus bespreekt in verschillende hoofdstukken anti-oxydantia, conserveermiddelen, zuren, basen, zouten, emulgeermiddelen, stabiliseermiddelen, verdikkingsmiddelen, geleermiddelen, zoetstoffen, smaakstoffen, alkaloïden, technologische hulpstoffen en kleurstoffen.
Het laatste hoofdstuk geeft toelichting i.v.m. bijverschijnselen van additieven.

Begincompetenties
Levensmiddelenleer m.i.v. technologie
Geen specifieke begincompetenties vereist.
Algemeen ondersteundende opleidingsonderdelen (chemie, biologie, microbiologie, toegepaste fysica en keukentechnologie familiale) worden in het eerste studiejaar gedoceerd.

Verpakking
Geen specifieke begincompetenties vereist.
Algemeen ondersteunende opleidingsonderdelen (chemie) worden in het eerste studiejaar gedoceerd.

Additieven
Geen specifieke begincompetenties vereist.
Algemeen ondersteunende opleidingsonderdelen (organische scheikunde, fysica, biologie) worden in het eerste studiejaar gedoceerd.

Eindcompetenties
Levensmiddelenleer m.i.v. technologie
algmene competenties: denk en redeneervaardigheid, verwerven en verwerken van informatie (met inbegrip van ICT), vermogen tot kritisch en reflectief denken en handelen
beroepsspecifiek: zelfstandig en (of) in multidisciplinair dienstverband een kwaliteitsvolle voedings- en dieetbehandeling kunnen uitvoeren;
voedings- en dieetvoorlichting kunnen initiëren, plannnen, organiseren, uitvoeren en evalueren en dit zowel aan individuen als aan groepen en dit zowel mondeling als schriftelijk;
coördinerend en adviserend kunnen optreden met betrekking tot een kwaliteitsvolle:
- bereiding en verstrekking van voedsel,
- organisatie en beheer van de voedingszorg;
kunnen adviseren over kwaliteit en bruikbaarheid van voedsel/voedingsmiddelen
deelcompetenties
Het beheersingsniveau situeert zich op beginniveau

Verpakking
algemene competenties
denk- en redeneervaardigheid
het vermogen tot kritisch en reflectief denken en handelen (zelfkennis en zelfverantwoordelijkheid)
beroepsgerichte competenties
probleemgericht werken
oplossingsgericht werken (zelfstandig kunnen definiëren en analyseren van complexe probleemsituaties bij het zoeken naar een geschikte verpakking )
methodisch en reflectief denken en handelen
besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid samenhangend met de beroepspraktijk
veiligheids,- gezondheids- en milieubewustzijn i.v.m. verpakkingsafval

Additieven
algemene competenties
denk- en redeneervaardigheid in verband met het gebruik van additieven
het vermogen tot kritisch en reflectief denken en handelen (zelfkennis en zelfverantwoordelijkheid)
ingesteldheid tot levenslang leren (in de verdere beroepscarrière toe te passen)
beroepsgerichte competenties
besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid samenhangend met de beroepspraktijk
veiligheids-, gezondheids- en milieubewustzijn
beroepsspecifieke competenties
te adviseren over kwaliteit en bruikbaarheid van voedsel / voedingsmiddelen / voedingsmiddelen voor bijzondere voeding

Leermaterialen
Levensmiddelenleer m.i.v. technologie
handboek: Levensmiddelenleer, C.M.E. CATSBERG, G.J.M. KEMPEN - VAN DOMMELEN; Intro, Baarn, 2001 (ISBN 90 5574 240 6)
te verkrijgen via de Departementale boekenverkoop
syllabus: Levensmiddelenleer, ± 450 blz. (evt. aanvullingen in de loop van het academiejaar)
te verkrijgen via de cursusdienst Vesalius
+ aanvullingen o.v.v. nota's door de student genomen tijdens de hoorcolleges
werkboeken: Nederlandse voedingsmiddelentabel, VOEDINGSCENTRUM; Utrecht, 2004 (ISBN 90 5177 039 1)
Belgische voedingsmiddelentabel, NUBEL v.z.w.; Rijksadministratief centrum, Brussel 2004 (ISBN 90-74362-07-9)
Ingrediënten, L. WERLE & J. COX; Könemann, Keulen, 2000 (ISBN 3-8290-3452-0)
te verkrijgen via de Departementale boekenverkoop

Verpakking
Gekopieerde cursus te verkrijgen via de cursusdienst, lesnota's, Powerpoint presentatie en handouts beschikbaar via Dokeos.

Additieven
Gekopieerde cursus (inclusief wetteksten Belgische Wetgeving) is verkrijgbaar via de cursusdienst.
+ aanvullingen o.v.v. nota's door de student genomen tijdens de hoorcolleges.

Studiekosten
Levensmiddelenleer m.i.v. technologie
handboek: Levensmiddelenleer ± 43 €
syllabus: Levensmiddelenleer ± 14 €
werkboek: Nederlandse voedingsmiddelentabel ± 12,91 €
                 Belgische voedingsmiddelentabel ± 7,5 €
                 Ingrediënten ± 7 €

Verpakking
Cursus ± € 2

Additieven
Cursus € 5

Studiebegeleiding
Levensmiddelenleer m.i.v. technologie
Na afspraak: lokaal 1105.

Verpakking
Na afspraak: lokaal 1105.

Additieven
Na afspraak: lokaal 1105.

Onderwijsvormen
Levensmiddelenleer m.i.v. technologie
hoorcolleges
begeleid zelfstandig leren: oefeningen (vergelijkende studie cijfermateriaal en berekenen voedingsstoffenaanbreng) en opdrachten (beurtrol: opzoekwerk wetteksten en artikels)
projectwerk: zie Wetenschappelijke documentatie/project

Verpakking
Hoorcolleges met gebruik van Powerpoint presentaties en video's.

Additieven
Voornamelijk hoorcolleges, geïllustreerd met transparanten en verpakkingen van levensmiddelen waar de ingrediëntenlijst op vermeld staat (studenten brengen zelf verpakkingen mee en de vermelde additieven worden klassikaal besproken).

Evaluatievorm
Levensmiddelenleer m.i.v. technologie
examen:
- partieel, schriftelijk examen in januari op 3 studiepunten
- mondeling examen met schriftelijke voorbereiding in juni op 3,75 studiepunten
vragen: open + één schriftelijke test betreffende samenstelling voedingsmiddelen
puntenverdeling: 75 %
Studenten die op het deel Levensmiddelenleer m.i.v. technologie minstens 10/20 behalen in de 1ste zittijd zijn niet verplicht hierover opnieuw examen af te leggen in de 2de zittijd

Verpakking
schriftelijk
puntenverdeling: 10 %
open vragen
Studenten die op het deel Verpakking van het opleidingsonderdeel Levensmiddelenleer m.i.v. technologie minstens 10/20 behalen in de 1ste zittijd zijn niet verplicht hierover opnieuw examen af te leggen in de 2de zittijd.

Additieven
examen: eindejaars-, mondeling met schriftelijke voorbereiding
open vragen
puntenverdeling: 15 %
Studenten die op het deel Additieven van het opleidingsonderdeel Levensmiddelenleer m.i.v. technologie minstens 10/20 behalen in de 1ste zittijd zijn niet verplicht hierover opnieuw examen af te leggen in de 2de zittijd.

OP-leden
Monique Scherrens
Willem De Keyzer
An Vandenhaute