TAALVAARDIGHEID
 
Wordt gegeven in 1ste jaar professionele Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs, muzikale opvoeding
Hoorcollege [A] 24.0
Werkcollege [B] 12.0
Begel. zelfst./extern werk [C] 0.0
Totale studietijd [D] 75
Studiepunten [E] 3
Niveau gespecialiseerd
Onderwijstaal Nederlands
Titularis Francis VEREECKE
Referentie LGSOXX01A02138
 
Trefwoorden
Spelling, spraakkunst, stijl, uitspraak, taalzorg, schooltaal

Doelstellingen
De studenten kunnen:
- zich schriftelijk en mondeling in correcte standaardtaal uitdrukken en daarvoor de geschikte (elektronische en papieren) bronnen raadplegen;
- correct spellen en adequate spellingstrategieën hanteren;
- hun inzicht in het Nederlandse klanksysteem gebruiken om de eigen uitspraak en die van anderen te evalueren en te verbeteren;
- hun inzicht in de bouw van de Nederlandse zin gebruiken om correcte, duidelijke en aantrekkelijke zinnen te bouwen of zinnen te herformuleren;
- verschillende strategieën toepassen om aan onbekende woorden betekenis toe te kennen en hun woordenschat uit te breiden;
- een correcte schooltaal hanteren volgens de Nederlandse taalnorm.

Een gedetailleerde lijst van doelstellingen is terug te vinden in de syllabus Taalvaardigheid 1 LSO.

Leerinhoud
- Uitspraak: het Nederlandse klanksysteem; de uitspraakleer; uitspraakoefeningen (met cd’s); spreekoefeningen (bijvoorbeeld expressief voorlezen, zich voorstellen, een boek presenteren);
- Spelling: overzicht van de spellingproblemen (theorie; oefeningen met correctiesleutel; oefeningen op elektronisch leerplatform);
- Woordenschat: taalzuivering (woorden en wendingen: theorie en oefeningen met correctiesleutel); correcte schooltaal en instructietaal (theorie; gids voor correcte schooltaal; oefeningen op elektronisch leerplatform);
- Zinsbouw en stijl: formuleerkwesties zoals de werkwoordelijke eindgroep, congruentie, de zinssamentrekking, de beknopte bijzin, overspannen tangconstructies, nominaliseringen, woordomhaal, te lange zinnen, onnodig passief, enzovoort.

Begincompetenties
Eindtermen secundair onderwijs.
De beheersing van die begincompetenties wordt in het begin van het academiejaar nagegaan aan de hand van een (elektronische) schriftelijke instaptoets en een mondelinge instaptest. Voor remediëring wordt onder andere gebruik gemaakt van oefenpakketten (met feedback) op het elektronisch leerplatform (spelling) en cd’s met uitspraakoefeningen in het open leercentrum (uitspraak). Desnoods wordt de student doorverwezen naar een logopedist(e) of naar lessen Algemene Verbale Vorming (aan muziekacademies).

Eindcompetenties
Attitude: Gerichtheid op adequaat en correct taalgebruik en communicatie
In de mondelinge en schriftelijke communicatie met lerenden, ouders, leden van het schoolteam en externen, erop gericht zijn een adequaat en correct taalgebruik te hanteren en aandacht te hebben voor het belang van non-verbale communicatie

Een gedetailleerde lijst van basiscompetenties is te vinden in de syllabus.

Leermaterialen
- B. Timmermans, Klink Klaar. Uitspraak- en Intonatiegids voor het Nederlands. Uitgeverij Davidsfonds, Leuven, 2004.
- Nederlandse Taalunie, Woordenlijst Nederlandse taal, Standaard Uitgeverij, 2005.
- Heidbüchel en Luyten, Hoe zeg en schrijf ik het? (handboek en werkboek), Novum, Antwerpen, 1996.
- P. Debrabandere en S. Suy, Gids voor Correcte Schooltaal (ongepubliceerde syllabus).
- Syllabus Taalvaardigheid 1 LSO.

Studiekosten
- Klink Klaar 22,50 EUR
- Syllabus: 8 EUR (raming, kopieerprijs )
- Woordenlijst: 12,39 EUR
- Hoe zeg en schrijf ik het?: 15,34 EUR
- Gids voor Correcte Schooltaal (91 bladzijden, kopieerprijs)

Studiebegeleiding
De student kan met vragen over de leerinhoud terecht bij de lector. Monitoraat en/of extra oefeningen op individuele aanvraag.

Onderwijsvormen
- klassikaal onderricht, uiteenzettingen en diverse gespreksvormen;
- zelfstudie en individuele oefeningen: o.a. via een elektronisch leerplatform;
- praktische oefeningen schriftelijke en mondelinge taalvaardigheid (groepswerk en zelfstandig werk).

Evaluatievorm
- Examen in januari 30 %: schriftelijk examen: spelling en morfologie
- Examen in juni 60%:
        • Schriftelijk examen 40%: woordgebruik en zinsbouw
        • Mondeling examen 20%: beoordeling van de uitspraak (tijdens de mondelinge presentatie: een opdracht mondeling examen Communicatievaardigheid, deel taal)
- Permanente evaluatie 10%: op grond van presentie, medewerking, inzet, activiteit, vaardigheid en verzorging van de taken en oefeningen.

Voor studenten met examencontract gelden dezelfde evaluatievormen, behalve Permanente Evaluatie: wordt een vervangende taak (taalfouten in een opgegeven tekst verbeteren).

- Herexamen in september:
        • Schriftelijk examen: 30% spelling en morfologie; 40% zinsbouw en woordgebruik
        • Mondeling examen: 20% beoordeling van de uitspraak (tijdens de mondelinge presentatie: een opdracht mondeling examen Communicatievaardigheid, deel taal)
        • Taak: 10% (in plaats van Permanente Evaluatie).

Voorbeeldexamens met correctiesleutel en feedback staan bij Documenten op het elektronisch leerplatform. De studenten kunnen zich zo een goed beeld vormen van de wijze van examinering.

OP-leden
Lieven MUYLLE, Sigrid SUY en Francis VEREECKE