ANALYSETECHNIEKEN
 
Wordt gegeven in 2de jaar professionele Bachelor in de chemie - afstudeerrichting: Chemische Technologie
Hoorcollege [A] 48.0
Werkcollege [B] 48.0
Begel. zelfst./extern werk [C] 24.0
Totale studietijd [D] 300
Studiepunten [E] 10
Niveau uitdiepend
Onderwijstaal Nederlands
Titularis Karla Berckmoes
Referentie TCCHCH02A00008
 
Trefwoorden
Analytische chemie, titraties, zuur-base, neerslaganalyse, complexometrie, redoxanalyse, elektrochemie, potentiometrie, spectrofotometrie, AAS, AES

Doelstellingen
Theorie : De student bijbrengen welke de voornaamste technieken en methodes zijn die ter beschikking staan van een laborant om de samenstelling van een monster en de hoeveelheid van een bestanddeel in een monster te bepalen. Via de fundamentele reacties en reactievergelijkingen (volumetrie) en de fysisch-chemische principes (instrumentele analyse) verwerft de student de noodzakelijke kennis om een meetwaarde om te zetten tot een precies en betrouwbaar analyseresultaat.
Oefeningen : De student de fundamentele principes bijbrengen van de analytische technieken zowel de klassieke volumetrische als de instrumentele methodes. Als toepassing daarop wordt via een aantal oefeningen praktische ervaring opgedaan in de volumetrie en de instrumentele analyse. Hierbij wordt o.a. aandacht besteed aan de nauwkeurigheid bij het uitvoeren van opdrachten. De student leert hoe men via metingen en berekeningen komt tot de kwantitatieve resultaten. Op de analyseresultaten worden enkele concepten van kwaliteitscontrole uitgevoerd. Op de gevaren van chemische producten wordt de aandacht gevestigd via het opstellen van het veiligheidsrapport van de gebruikte chemische producten.

Leerinhoud
Theorie
Deel I : Wat is analytische chemie
        - Het analytisch proces
        - Algemene monstervoorbereidingstechnieken
        - Uitdrukken en verwerken van analytische resultaten
        - Automatisatie van de analysemethoden
Deel II : Klassieke analytische methoden
        - Gravimetrische analyse
        - Volumetrische analyse : zuur-base / neerslag / complexometrische en redoxtitraties en analysen
Deel III : Elektrochemische analysemethoden
        - Conductometrische metingen en titraties
        - Basisbegrippen van de elektrochemie
        - Potentiometrie : algemene begrippen / referentie-elektroden / ion-selectieve elektroden /
         apparatuur / kwantitatieve bepalingen / potentiometrische titraties
Deel IV : Spectroscopische analysemethoden
        - Indeling van de verschillende methoden
        - UV-VIS spectrofotometrie : basiswetten - apparatuur - kwantitatieve toepassingen
        - Basisbegrippen van de fluorescentiespectroscopie
        - Basisbegrippen van de atomaire absorptiespectroscopie (AAS)
        - Basisbegrippen van de atomaire emissiespectroscopie (AES)
Oefeningen :
- Enkele voorbeelden van redoxtitraties, neerslagtitraties en complexometrische titraties
- Meten van geleidbaarheid en conductometrische titraties
- Titraties, ijking en metingen met glaselektroden
- Werken met een spectrofotometer
- Kwantitatieve analysen via ijklijn


Begincompetenties
Beschikken over de eindcompetenties van het opleidingsonderdeel Algemene en anorganische chemie is verplicht.

Eindcompetenties
Van de student wordt verwacht :
- informatie uit de cursus te kunnen verwerken en weergeven,
- de principes en toepassingen in de verschillende domeinen van de analysetechnieken te kennen en te begrijpen,
- titratiecurven te kunnen berekenen en de praktische uitvoering ervan te kunnen inschatten,
- meetresultaten correct te verwerken en te rapporteren,
- voldoende accuraatheid en precisie verworven te hebben bij het practisch uitvoeren van analytische oefeningen.


Leermaterialen
Cursusmateriaal :
- Eigen cursus voor de theorie : Analysetechnieken
- Nota's voor BZL
- Notities uit de les
- Cursus : Analysetechnieken - Praktische Oefeningen

Naslagwerken :
- Douglas A. Skoog, E.J. Holler en T.A. Nieman, Principles of Instrumental Analysis, Saunders College Publishing, 1998
- Daniel C.Harris , Quantitative Chemical Analysis, W.H.Freeman and Company New York (1987)
- Alun Evans, Potentiometry and Ion Selective Electrodes, John Wiley & Sons London (1987)
- T. Reiley, C. Tomlinson , Principles of Electroanalytical Methodes, John Wiley & Sons London (1987)
- M.T.C. de Loos-Vollebregt, Atoomspectrometrie, Bohn Stafleu Van Loghum ( 1992 )
- De Vries A.B. Practicum voorschriften scheikunde Heron Bibliotheek Elsevier (1981)


Studiekosten
* Cursus Analysetechnieken + nota's BZL : ongeveer. 15 €
* Analytische Chemie - Praktische oefeningen : ongeveer. 3 €
* Studieuitstappen : ong. 12,5 €

Studiebegeleiding
Na de les, tijdens de uren BZL en tijdens de labozittingen is de lector bereid om vragen te beantwoorden en verdere uitleg te geven in verband met de theoretische cursus.
In de inleidingslessen van het labo worden de theoretische aspecten van de toe te passen analytische technieken herhaald zodat de studenten een extra ondersteuning krijgen van een aantal belangrijke items uit de theoretische cursus. De oefeningen worden permanent begeleid zodat de student een inzicht krijgt in werkverdeling, uitvoering van de oefening en daaropvolgende berekeningen.

Onderwijsvormen
* Hoorcolleges : De cursus wordt gedoceerd zodanig dat ieder item aan bod komt en uitgelegd wordt. Daarbij wordt gebruik gemaakt van het bord waar vooral reactievergelijkingen en berekeningen volledig uitgewerkt worden. Figuren worden via transparanten uitgelegd. Tijdens het doceren worden zoveel mogelijk raakpunten naar het labowerk en beroepspraktijk aangesneden. De studenten krijgen de mogelijkheid van aanvullende vragen en verklaringen tijdens de les ofwel gedurende de labo-zittijden te bespreken met de lector.
* BZL : Onder begeleiding van de docent lossen de studenten vraagstukken op, wordt besproken hoe de aanpak van een chemische analyse kan verlopen en hoe berekeningen en verwerking van meetresultaten kunnen gebeuren. De studenten krijgen kleine opdrachten en de resultaten worden hiervan in groepjes besproken.
* Practica
* Didactische uitstap : vakbeurs in verband met instrumentele analyse (Laborama , Het Instrument)

Evaluatievorm
Maximuum te behalen punten : 200 ptn
Theorie : 120 ptn
Examen : mondeling gedeelte met schriftelijke voorbereiding (theorievragen) + schriftelijk gedeelte ( toepassingen met berekeningen)
Mogelijkheid tot tweede zittijd
BZL : 30 ptn
Permanente evaluatie voor de opdracht en test op het einde van elk pakket
Geen mogelijkheid tot tweede zitijd
Practische oefeningen : 50 ptn
Via permanente evaluatie op basis van het gemaakte verslag en de juistheid van het bekomen analyseresultaat Geen mogelijkheid tot tweede zititjd

OP-leden
Lector : Karla BERCKMOES
Co-lector : Valérie DE VYCNK