Virussen, fungi en parasieten zijn frequente verwekkers van infectieziekten.
- Virussen vormen niet alleen een hoofdbrok van de infecties die bij mens, dier, plant en micro-organismen optreden, ze zijn ook steeds een mogelijke bron van besmetting voor mensen die in contact komen met menselijke lichaamsvochten, zoals biomedische laboratoriumtechnologen. Voornamelijk van ernstige pathogene virussen zoals het HIV en de Hepatitisvirussen moeten de studenten voldoende kennis en inzicht in de virulentie en de te nemen beschermingsmaatregelen verkrijgen, waarbij de kennis van de virulentie noodzakelijk is voor de veiligheid van de laboratoriumtechnoloog.
- Niet enkel cosmopolieten, maar ook import-organismen worden vaak aangetroffen in patiëntenstalen in België. Het is dan ook belangrijk dat de student deze infecties kent. Er moet vooral een theoretische kennis opgebouwd worden in functie van de laboratoriumdiagnostiek.

De studenten moeten in staat zijn vakoverschrijdende casussen in verband met de aangeboden virussen, parasieten en fungi te analyseren en te interpreteren.
De studenten moeten ook kennis en inzicht hebben in de labdiagnostiek gebruikt voor de bepaling van virale infecties zowel op (eventueel in weefselcultuur opgekweekte) virussen uit patientenmateraal geïsoleerd, als serologische diagnostiek en kwantitatieve bepalingen op serum. Zij moeten ook inzicht hebben in de natuurlijke afweermechanismen van het menselijk lichaam op virale infecties en de ontwikkeling van nieuwe medicatie tegen virale infecties op de voet kunnen volgen.
Dit opleidingsonderdeel stimuleert binnen het geheel van de opleiding de volgende algemene competenties: Informatie kunnen opzoeken en verwerken en volgende kerncompetentie: het bekomen van kennis en inzicht in de virologische, mycologische en parasitologische infectiepatronen en technieken voor diagnostiek

Verticale samenhang:
Dit opleidingsonderdeel steunt rechtsreeks op het opleidingsonderdeel algemene microbiologie (1 BLT) en tevens op het opleidingsonderdeel immunologie (2 BLT)
Horizontale samenhang:
Het is de bedoeling dat de student vanuit dit opleidingsonderdeel verbanden legt met de bacteriologie.


Leerinhoud
Parasitologie en mycologie:
De leerinhoud is thematisch opgebouwd. In dit opleidingsonderdeel wordt er een overzicht gegeven van medisch belangrijke parasieten en fungi, met een diepere benadering van de levenscyclus, pathologie en laboratoriumdiagnostiek.

1. Inleidende parasitologische begrippen
2. Diagnostiek van parasitaire infecties
3. Systematische bespreking van een aantal medisch belangrijke parasieten
3.1 Protozoa: Sporozoa, Rhizopoda, Flagellata
3.2 Metazoa: Trematoda, Cestoda, Nematoda
3.3 Prionen
3.4 Arthropoda
4. Medische mycologie
4.1 Oppervlakkige mycosen
4.2 Onderhuidse mycosen
4.3 Diepe mycosen

Virologie:
De leerinhoud is thematisch opgebouwd. In dit opleidingsonderdeel wordt er een overzicht gegeven van medisch belangrijke virussen, met een diepere benadering van de levenscyclus, de pathologie van voor laboranten belangrijke virussen, laboratoriumdiagnostiek en toekomstperspectieven in verband met de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen en vaccins

1. Basisbeginselen van de virologie (eigenschappen, morfologie, classificatie, fysische en chemische invloeden op de ontwikkeling van virussen),
2. intracellulaire vermenigvuldiging,
3. gevolgen van een virale infectie op cellulair niveau,
4. algemeen pathogeen verloop en virulentie van een virale infectie,
5. laboratoriumtechnieken in de virologie
- bepalingen op viraal geïnfecteerd materiaal (met bespreking van de mogelijkheden om virussen te kweken)
- serologische diagnose
6. bespreking van de kwalitatieve en kwantitatieve bepaling en van de virulentie van enkele klinisch belangrijke virussen (o.a. HIV en Hepatitisvirussen)
7. mogelijke antivirale middelen en toekomstperspectieven


Begincompetenties
Basiskennis immunologie2 BLT: basisbegrippen en –inzicht in verband met immunologische reacties en immunologische technieken (zie eindcompetenties van dit opleidingsonderdeel).

Eindcompetenties
Algemene competenties:
Informatie kunnen opzoeken, verwerken en beheren.
Indicator:
De student komt goed voorbereid naar de bespreking van casussen en brengt goede informatie aan.

Kerncompetenties:
Vakkennis en inzicht in de virologische, mycologische en parasitologische infectiepatronen en technieken voor diagnostiek
indicatoren
- Vakoverschrijdende casussen in verband met de besproken virussen (vnl. HIV en Hepatitisvirussen), parasieten en fungi kunnen aanbrengen en op deze manier inzicht in het belang van veilig werken leren inzien en op de hoogte blijven van nieuwe ontwikkelingen in verband met diagnostiek, bestrijding- en preventiemogelijkheden
- Kennis en inzicht hebben in de labdiagnostiek van virussen via bespreking van specifieke test (zoals op informatiebrochure over specifieke virale detectiemethode),
- Inzicht in de infectiecyclus van virussen, schimmels en parasieten via bespreking van een algemeen vermenigvuldigingsschema,
- kennis en inzicht in mogelijke bestrijding- en bewaringstechnieken van virussen via een door de student eigen uitgewerkte methode voor het bewaren of het bestrijden van een specifiek virus.


Leermaterialen
1. Syllabus (cursusdienst Hogent):
- Syllabus parasitologie en mycologie (I. De Pauw) (cursusdienst)
- Syllabus virologie (P. Dooms) (cursusdienst)
Aangevuld met nota’s door de studenten genomen tijdens de lessen.
- Gebruik van PowerPoint presentaties en overheadprojector

2. Raadplegingen van het internet

3. Dokeos: aanvullingen theoretische cursus met recente info, PowerPoint presentaties, links naar internet

4. Vakliteratuur:
• Bibliotheek Hogent, Vesalius:
- Medische parasitologie, handleiding bij de laboratoriumdiagnostiek. Polderman en Rijpstra. Uitgeverij Bohn, Stafleu, Van Loghum, 1999.
- Microbiology, an introduction, 5th edition. Tortora, Funke, Case. The Benjamin/Cummings Publishing Company, 2004.
- Diagnostic Medical Parasitology, 4th edition. Garcia. Uitgeverij ASM Press, 2001.
- Principles of virology. Flint, S.J. uitgeverij Washington ASM Press 2004
- Medical microbiology Mims, C. uitgeverij London [etc.] Mosby 2004
- Microbiology Tortora, Gerard J., uitgeverij San Francisco..[et al.] Pearson Education 2004
- Basic virology Wagner, Edward K., Oxford Blackwell Science, 2004
- Virus escape from immunosurveillance, Amsterdam [etc.] Elsevier 2002
- Immunology and evolution of infectious disease Frank, Steven A. uitgeverij New Yersey Princeton University Press 2002
- Clinical virology Washington ASM Press 2002
- Immune interferon Tsanev, Roumen Boca Raton CRC Press 2002
- Virussen en bacteriën in opmars Van Dooren, Pieter Leuven Davidsfonds, 2002
• Mogelijkheid om op internet te surfen


Studiekosten
Ongeveer 15 € voor de cursussen en eventuele bijkomende verplaatsingen.

Studiebegeleiding
Mogelijkheid tot vragen stellen tijdens of na de les of op afspraak

Onderwijsvormen
Theorielessen + bespreking van casussen, begeleide zelfstudie. Gebruik van Dokeos (e-learning) voor bijkomende informatie, nuttige links, recente ontwikkelingen

De theorielessen parasitologie en mycologie bestaan uit hoorcolleges met interactie tussen de student en de lector. Een aantal casussen worden voorgesteld, die vervolgens door de student worden bestudeerd (zelfstudie). Nadien worden de casussen behandeld in de les en geleidelijk uitgediept via de bijdragen van de studenten.
De theorielessen virologie bestaan uit hoorcolleges met interactie tussen de student en de lector, vraaggesprekken, begeleide zelfstudie. (zelf uitzoeken van geschikte methode voor verdelgen of bewaren van een virus, methodes om vaccins te maken…)


Evaluatievorm
Cluster: virologie (50%) + parasitologie/mycologie (50%)

Virologie (eindexamen in januari)
Mondeling theoretisch examen met schriftelijke voorbereiding van 3 open vragen (een over vermenigvuldigingscyclus, een over bestrijding- en/of bewaringmethode en/of geneesmiddelen en een over de diagnostiek van HIV en/of Hepatitis. Hierbij kan gebruik gemaakt worden van ter beschikking gestelde schema’s (45%)
Actieve deelname bij de bespreking van een aantal casussen (5%)

Parasitologie en mycologie (eindexamen in juni):
Mondeling theoretisch examen met schriftelijke voorbereiding van 3 open vragen, nadien volgt een vraag die zonder voorbereiding wordt beantwoord. (45%)
Actieve deelname bij de bespreking van een aantal casussen. (5%)

Indien de student minstens 10/20 behaalt voor het vak virologie of het vak mycologie en parasitologie, kan dit deel wegvallen voor een tweede zittijd.


OP-leden
Isabel DE PAUW (parasitologie en mycologie) en Pascale DOOMS (virologie)