Het doel van dit opleidingsonderdeel is een basiskennis en –inzicht te geven aan de toekomstige medische laboratoriumtechnoloog over deze belangrijke in vivo-technieken en nucleaire technieken om zo de mogelijkheden tot werkgelegenheid in de medische sector te vergroten en ook om later het labonderzoek te kunnen situeren in de totaliteit van alle mogelijke onderzoeken op een patiënt. De student kan aan de hand van interactieve rondleidingen op diverse diensten van het UZ Gent en aan de hand van video’s en opzoekingen op internet de nodige basishandelingen aanleren. Tenslotte wordt hij ook gewezen op de gevaren bij het werken met radiofarmaca en leert hij hoe hij zich hier tegen kan beschermen en wat de wettelijke veiligheidsnormen zijn. Hij kan indien gewenst ook een bijkomende stage en opleiding in een erkend lab of centrum aanvragen.

Verticale samenhang:
Dit opleidingsonderdeel steunt rechtsreeks op het opleidingsonderdeel fysica uit het eerste jaar BLT en heeft ook onderwerpen nodig van anatomie en fysiologie (1 BLT) voor de in vivo technieken (nl.opbouw van hersencellen, hart, bloedsomloop, spieren, longweefsel…)
Horizontale samenhang:
Tussen het opleidingsonderdeel in vivo technieken en radioprotectie, klinische chemie en kwaliteitszorg (3 MLT), pathologie (2BLT) en immunologie (2BLT) wordt er verwezen naar relevante raakvlakken.


Leerinhoud
Deel I Radioprotectie:

De leerstof is lineair geordend, er wordt verder gebouwd op de al geziene leerstof uit het eerste jaar fysica.

Eerst wordt een algemene basis gegeven over de eigenschappen van ioniserende deeltjes en elektromagnetische straling, vervolgens zien de studenten de mogelijke bepalingsmethodes voor ioniserende straling. Ze leren wat de onmiddellijke en late effecten van straling op cel en weefsel zijn, krijgen een overzicht van de mogelijke radiotherapie en –diagnosetechnieken met nadruk op het bereiden van radiofarmaca en zien uiteraard hoe ze zich kunnen beschermen tegen de schadelijke invloed van ioniserende straling. Hierbij wordt er speciale aandacht besteed aan de wettelijke voorschriften en de veiligheidsnormen in een labo dat met radio-isotopen werkt. In de loop va het jaar gaan ze ook op verschillende diensten waar met isotopen wordt gewerkt op rondleiding (zie deel II)

Deel II : In vivo technieken

Het doel van dit deel is de studenten zelf leren ontdekken wat de nieuwste technieken zijn waar zij in het latere beroepsleven mee geconfronteerd zullen worden. Na een korte inleiding gaan ze dus op stap naar de diverse labo’s, bekijken en/of nemen deel aan de technische aspecten van het onderzoek (meestal met een student in de rol van patiënt) en nemen nota’s. Deze nota’s worden aangevuld met eigen opzoekingwerk via internet en het geheel wordt in groepjes van 2 studenten via een worddocument afgegeven (sjabloon volgen van Hogent) en ook elektronisch in de dropbox geplaatst.

De leerstof is thematisch opgebouwd en kan ook tijdens het jaar aangevuld worden of gewijzigd worden naargelang nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied of gewijzigde mogelijkheden voor rondleidingen.

Volgende onderwerpen komen zeker aan bod:
het Elektro-encefalogram, het Elektrocardiogram, bloeddrukmeting, vaatonderzoek, spierfunctietesten, longfunctietesten, in vitro fertilisatie en ICSI, spermaonderzoek, magnetische resonantie imaging, Positron Emissie Tomografie of PET, Single Photon Emission Computed Tomography-scanning of SPECT


Begincompetenties
Voor radioprotectie:
basiskennis fysica (1ste jaar) ivm met ioniserende straling
voor in vivo technieken: anatomie en fysiologie (1 BLT), (nl. opbouw van hersencellen, hart, bloedsomloop, spieren, longweefsel…)


Eindcompetenties
Algemene competenties
Besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid samenhangend met de beroepspraktijk
In de in vivo technieken wordt de student bewust gemaakt dat achter elke test een patiënt schuilgaat, en ze dus zeer nauwkeurig moeten werken en zelfs als ze de patiënt niet te zien zullen krijgen, de patiënt ook afhankelijk is van hen om de diagnose en de daar aan gekoppelde therapie tot een goed einde te brengen.
In de radioprotectie geldt hetzelfde, maar hier staat ook de veiligheid van de laborant zelf op het spel, naast de veiligheid van de patiënt en die van bezoekers, familie en verzorgend personeel.

Indicatoren:
- Dit besef wordt in het eindexamen getoetst aan de hand van de link die de student moet maken tussen de testen in het lab en wat nadien met de resultaten gebeurt.

Informatie kunnen opzoeken, verwerken en beheren
Indicatoren:
(zie ook boven bij boven bij leerinhoud in vivo technieken: de studenten moeten na een korte theoretische inleiding zelf informatie rond de verschillende aangebrachte items verzamelen en dit door nota’s te nemen tijdens de rondleidingen (eventueel na opname via bandopnemer, ipod, mp3speler…) en aanvullingen via eigen opzoekingen op internet. Dit resulteert in een verslag dat via permanente evaluatie beoordeeld wordt. Wat aangeduid wordt door de lector, moet gekend worden voor het eindexamen.

kerncompetentie (beroepsgericht):

Vakkennis en –inzicht in de diverse in vivo verstrekkingen, manipulatie en toediening van radioactieve producten (mits bijkomende stage) en producten bij functieproeven.

indicatoren:
Dit wordt aan de hand van kennis en inzichtsvragen getest op het eindexamen


Leermaterialen
Eigen syllabus beschikbaar via cursusdienst Hogent, aangevuld met nota's genomen op de verschillende diensten van het U.Z. en nota’s en verslagen die resulteren uit de diverse rondleidingen

e-learning: Dokeos : aanvullingen, nuttige links, nieuwste ontwikkelingen…;

vakliteratuur beschikbaar via bibliotheek Hogent departement Vesalius:
tijdschriften:
1. Tijdschrift voor Nucleaire Geneeskunde , red.SBNG (Stichting ter Bevordering van de Nucleaire Geneeskunde) , uitgeverij Kloosterhof
boeken:
2. VERSTAPPEN,F. Medische basiskennis Utrecht Lemma 2004
3. Leerboek der nucleaire geneeskunde Maarssen Elsevier gezondheidszorg 2003
4. BOS, A.J.J. Inleiding tot de stralingshygiëne Maarssen Elsevier gezondheidszorg 2000
5. Radiobiologie en stralingsbescherming Maarssen Elsevier gezondheidszorg 2003
6. Supportive Care in radiotherapy Edingburgh [etc.] Churchill Livingstone 2003
7. Oncologie Houten: Bohn, Stafleu Van Loghum, 2004
8. De meest gestelde vragen over: astma en COPD Houten: Bohn, Stafleu Van Loghum, 2003
9. DE METZ, DE CRAEMER et al. Longfunctieonderzoek Leuven Garant 1998
10. The respiratory system at a glance Oxford Blackwell Science 2002
11. ABC of the upper gastrointestinal tract London BMJ Publishing, 2002
12. ABC of liver, pancreas and gall blader London BMJ Publishing, 2001
13. gastro-enterologie Houten: Bohn, Stafleu Van Loghum, 2003
14. De meest gestelde vragen over: gastro-enterologie Houten: Bohn, Stafleu Van Loghum, 2000
15. BEEVERS, G. ABC of hypertension London BMJ Publishing, 2003
16. SIX, A.J. De cardiologie vereenvoudigd Utrecht, Lemma 2002
17. Robles de Medina, E.O. et al.Klinische elektrocardiografie een handleiding voor zelfstandige beoordeling van het E.C.G Uitgever Houten/Diegem Bohn Stafleu Van Loghum 2004
18. Morris, Francis et al ABC of clinical electrocardiography London BMJ Publishing 2003
19. Six, A.J. ...[et al.] De cardiologie vereenvoudigd A.J. Six ; Utrecht Lemma 2002
20. MUMENTHALER, Mark et al. Neurology 4th rev. and enlarged ed. Stuttgart ; New York Thieme 2004
21. ROHKAMM, Reinhard Color atlas of neurology Manfred Güther ; trans. rev. Ethan Taub,2th ed. Stuttgart Thieme 2004
22. HIJDRA A.et al. Neurologie 3de, herz. dr. Maarssen Elsevier gezondheidszorg 2003
23. Oosterhuis, H.J.G.H. Klinische neurologie: een beknopt leerboek H.J.G.H.14de, herz. dr. Houten/Diegem Bohn Stafleu Van Loghum 2000


Studiekosten
Ongeveer 5€ voor syllabus, uitprints van Dokeos, verplaatsingskosten voor de rondleidingen

Studiebegeleiding
Er is mogelijkheid tot het stellen van individuele vragen na de les of op afspraak. De studenten kunnen elkaar ook steeds op weg helpen bij het maken van de verslagen of bij het verwerken van de leerstof (onder andere door het forum op Dokeos)

Onderwijsvormen
- doceermethode en leergesprekken;
- gebruik van transparanten en illustraties in boeken;
- video's over specifieke technieken;
- rondleidingen in de verschillende medisch afdelingen van het U.Z. + andere gespecialiseerde centra (o.a. instituut voor nucleaire wetenschappen) (praktische toepassingen)
- begeleide zelfstudie: gebruik van elektronische leeromgeving: Dokeos met internetlinks, dropbox voor verslagen, forum …


Evaluatievorm
Permanente evaluatie: 25%
verslagen over rondleidingen elektronisch + op papier, beoordeeld naar inhoud maar ook naar vormgeving toe

eindevaluatie: mondeling: 75%
Theorie zie syllabus + aangeduide items van rondleidingen, alsook aanvullingen tijdens de hoorcolleges


OP-leden
Pascale DOOMS