Trefwoorden
p390-organische-chemie
Doelstellingen
De organische chemie is in het curriculum opgenomen omdat de kennis,het inzicht en de vaardigheden aangeleerd binnen dit opleidingsonderdeel de basis vormen voor nagenoeg alle andere opleidingsonderdelen.
De student leert in dit opleidingsonderdeel “moleculair denken” en bouwt vanuit dit denken een inzicht op in de eigenschappen en reacties van de organische moleculen.
Nadien kan de student dit inzicht in de organische moleculen gebruiken en toepassen in de meeste opleidingsonderdelen die volgen : organische scheidingstechnieken, klinische chemie, biochemie, bacteriologie, pathologie, immunologie, hematologie, biotechnologie. De student ontwikkelt in dit opleidingsonderdeel eveneens de competentie om veilig en milieubewust om te gaan met specifiek labmateriaal. Ook op deze competentie wordt verder gebouwd in de volgende opleidingsonderdelen (bvb. organische scheidingstechnieken).
Dit opleidingsonderdeel wordt aangeboden in het curriculum op het moment dat de student een basiskennis en de bijhorende basisvaardigheden bezit van de algemene en anorganische chemie.
De bedoeling van dit opleidingsonderdeel is het verwerven van het inzicht en het opbouwen van een zekere parate kennis betreffende de verschillende functionele groepen en de verschillende bijhorende reactiemechanismen.
In het practicum is het de bedoeling dat de studenten de competentie ontwikkelen eenvoudige synthesereacties uit te voeren en de bijhorende rendementen kunnen berekenen. Het is tevens de bedoeling dat de studenten een basiskennis en inzicht opdoen betreffende de voornaamste bio-organische moleculen.
Binnen dit opleidingsonderdeel voeren de studenten een project uit: ze nemen hiertoe contact op met een laborant, nemen een interview af en maken een korte studie over een techniek of toestel.
Binnen het geheel van de opleiding stimuleert dit opleidingsonderdeel, gezien de specifieke manier van werken tijdens de practica, de volgende algemene competenties:
teamwork
veilig en milieubewust werken
rapporteren
Verticale coherentie:
Dit opleidingsonderdeel bouwt voort op de algemene en anorganische chemie en het vormt de basis voor de biochemie, de organische scheidingstechnieken en de klinische chemie.
Horizontale coherentie :
Er is een sterke verwevenheid tussen het opleidingsonderdeel organische chemie en de opleidingsonderdelen microbiologie en biologie, waar de studenten de toepassingen en effecten van de organische moleculen geïllustreerd zien.
Dit opleidingsonderdeel is vereist voor het verwerven van de beroepstitel "Medisch laboratoriumtechnoloog (KB 2 juni 1993)
Leerinhoud
Theorie
De leerstof is lineair geordend: er wordt verder gebouwd op de reeds geziene leerstof.
Samenstelling van de organische materie, Bijzondere bindingsmogelijkheden van het koolstofatoom, Molecuul structuren
Alkanen, Halogeenkoolwaterstoffen, Alcoholen, fenolen en thiolen
Ethers, Aminen, Nitrillen, Alkenen, Alkynen, Benzeen en derivaten
Ketonen en aldehyden,Carbonzuren en derivaten
Koolhydraten, Aminozuren en eiwitten, lipiden, Nucleïnezuren,
Tensiden, Kunstpolymeren
Practicum
- fysische constanten (de oplosbaarheid van een stof, het smeltpunt, de kristallisatie van een stof, de brekingsindex)
- de destillatie (Gefractioneerde destillatie, Stoomdestillatie)
- Synthese van cyclohexanon
- Esters (Bereiding van het ester acetylsalicylzuur (aspirine®), Hydrolyse van een ester (ethylbenzoaat))
- BZL Practicum : Transesterificatie.
- Synthese van methyloranje
- Testreacties op aminozuren en eiwitten (Formoltitratie volgens Sörensen,
Ninhydrinekleurreactie voor AZ,
Studie van invloeden op de stabiliteit van eiwitten en denaturatie, Biureetreactie op eiwitten)
-TBA-getal van frituurolie
- Bijkomende bepalingen op lipiden ( Watergehalte in vetten, Extractie van oliën en vetten
Verzepingsgetal triglyceriden, Test op onverzadigde oliën en vetten).
De studenten voeren alle proeven uit in een team van twee studenten binnen een groep van maximum 18 studenten. Op deze manier wordt de optimale kans geboden tot het verwerven en toepassen van kennis en inzicht, het aanleren van praktische vaardigheden en het teamgericht en veilig en milieubewust werken.
Begincompetenties
Algemene en anorganische chemie
Eindcompetenties
Algemene competenties
teamwork
De studenten voeren de practicumproeven uit per twee in een groep van maximaal 18 studenten.
Indicatoren :
- tijdig klaar zijn met een practicumproef
- tijdig afleveren van een verslag (per twee studenten)
- afspraken maken betreffende de bereiding van gemeenschappelijke oplossingen
- afspraken naleven betreffende het opruimen van het laboratorium
veilig en milieubewust werken
Indicatoren :
- Correct gebruik van veiligheidskledij
- correct gebruik van de bunsenbrander
- construeren van een veilige opstelling (voor destillatie e.d.)
- correct gebruik van de veiligheidskast
- correct sorteren en verwijderen van chemische producten
Beroepsgerichte competenties
-Ontwikkelen van vakkennis en inzicht
Indicatoren :
- (parate) kennis van basisbegrippen
- kennis en inzicht in eenvoudige organische scheidingstechnieken
- kennis en inzicht in de verschillende reactiemechanismen
- inzicht in de strategie voor de synthese van een organische molecule
- inzicht in en zelfstandig kunnen uitvoeren van rendementsberekeningen
Correct gebruik van glasmateriaal
Indicatoren :
- correct gebruik van de maatkolf, bolpipet…
- voor een bepaalde toepassing geschikt glasmateriaal gebruiken
- correct reinigen van glaswerk
Synthese en rendementsberekeningen kunnen uitvoeren en eenvoudige organische scheidingstechnieken kunnen uitvoeren
Indicatoren :
- correcte rendementsberekening kunnen maken (verslag)
- correct kunnen destilleren, extraheren
Kritische reflectie over meetresultaten
Indicatoren :
- afwijkende resultaten herkennen
- mogelijke oorzaken kunnen geven voor afwijkende resultaten
rapporteren
Indicatoren :
- beoordeling van verslagen
Leermaterialen
1. Syllabus (cursusdienst Hogent):
Van Mechelen E., Samenvattende nota’s organische chemie 1 BLT
2. Handboek (Cursusdienst Vesalius):
Organische chemie, Karel Bruggemans, Yvette Herzog, Uitgeverij de boeck, 2006
3. Vakliteratuur
- Bibliotheek Departement Gezondheidszorg Vesalius :
Organic experiments Kenneth L. Williamson, Boston Houghton Mifflin 2004
Organic chemistry, William H. Brown, Christopher S. Foote, New York Harcourt 2002
Inleiding in de bio-organische chemie, J.F.J. Engbersen en AE de Groot, Wageningen Wageningen Pers 2001
Organic chemistry, Maitland Jones, New York ; London Norton 1997
- Internet
Websites vermeld onder “Links” op dokeos
Studiekosten
Syllabus theorie : € 4
Handboek: € 50
Studiebegeleiding
Moeilijkheden bij het verwerven van het inzicht in de leerstof of bij het uitvoeren van het practicum
worden door de student gemeld of door de docent opgemerkt en bijgestuurd door individuele begeleiding
van de studenten tijdens het monitoraat of het practicum. Peer teaching wordt eveneens aangewend om moeilijkheden
bij het verwerven van de leerstof te remediëren.
Op dokeos kunnen de studenten terecht voor bijkomende informatie,
voor foto’s en voor oefeningen en zelf testen.
Onderwijsvormen
Aanbrengen van theorie en het inzicht in de materie en het ontwikkelen van het abstract denken gebeurt via hoorcolleges.
In de practica ontdekken de studenten proefondervindelijk de wetmatigheden van de organische chemie.
Studenten kunnen hier ook aan de slag met stereomodellen.
Via het project leggen de studenten de link van de op school aangeleerde zaken met de dagelijkse praktijk.
Op Dokeos kunnen studenten terecht voor informatie (oefeningen, links, cursussen, beeldmateriaal, zelf testen)
en ze worden ook aangemoedigd om zelf interessante zaken op dokeos te plaatsen.
Evaluatievorm
Permanente evaluatie 25 %
De permanente evaluatie gebeurt
- via de beoordeling van de verslagen (overzichtelijkheid, volledigheid, correcte synthesereacties, rendementsberekeningen, bekomen eindresultaat)
- via beoordeling van praktische vaardigheden, attitudes en competenties tijdens de practica (correct gebruik glasmateriaal, veilig werken, milieubewust afval sorteren en verwijderen…)
- via de beoordeling van korte schriftelijke toetsen
Mondeling examen 75 %
Voor het mondelinge examen krijgen de studenten een schriftelijke voorbereidingstijd voor het beantwoorden
van open vragen betreffende basiskennis en inzicht in de fysische eigenschappen en de toepassingen
van een homologe reeks, de bio-organische moleculen en een reactiemechanisme. Vervolgens lichten de studenten
hun antwoorden op de vragen mondeling toe en krijgen ze een vierde vraag zonder schriftelijke voorbereiding.
De beoordeling van de paper van het projectwerk telt voor 10% mee in het eindexamen.
OP-leden
Els Van Mechelen, Griet Muylaert, Stefan Vermeulen
|
|
