Trefwoorden
psychologie, adolescentie, ontwikkeling
Doelstellingen
De cursus is niet bedoeld als een systematische ontwikkelingspsychologie of sociologie van de jeugd, maar wil een introductie bieden in die aspecten van de psychologie van jongeren en hun leefwereld die relevant zijn voor beginnende leraren. Het gaat hierbij om jongeren waarmee universitair geschoolde leraren in contact komen: dus de eigenlijke adolescentie (2de en 3de graad van het secundair onderwijs; 14 tot 18 jaar) en de late adolescentie of jongvolwassenheid (hoger onderwijs; 18 tot 22 jaar).
Aansluitend bij de decretale bepalingen hierover is de doelstelling van dit vak om ondersteunende kennis te bieden bij de verschillende basiscompetenties voor de leraar (zie ook bij eindcompetenties).
Leerinhoud
Na een eerste typering van de adolescentie als leeftijdsperiode, worden inleidend de voornaamste veranderingen op biologisch, cognitief en sociaal vlak beschreven, die zich voordoen in adolescentie (12-22 jaar). Deze veranderingen leiden ertoe dat jongeren in belangrijke domeinen van de ontwikkeling nieuwe mogelijkheden gaan ontdekken. De voornaamste evoluties in drie van deze domeinen worden besproken: seksualiteit, identiteit en morele ontwikkeling.
In aparte hoofdstukken wordt ingegaan op de psychosociale ontwikkeling van jongeren door te kijken naar veranderingen in de relaties met de ouders en leeftijdgenoten
Daarna worden enkele vormen van problemen bij jongeren besproken, voorzover de leraar daar mee geconfronteerd wordt, zowel internaliserende problemen als externaliserende problemen (druggebruik en delinquentie).
Tenslotte worden enkele thema’s uitgediept die verband houden met aspecten van de leefwereld en de eigen cultuur van jongeren (normen en waarden, en, heel concreet, muziek).
Begincompetenties
De algemene academische begincompetenties die verwacht worden van de academische bachelor en master.
Eindcompetenties
Dit opleidingsonderdeel levert vanuit de hierboven beschreven inhouden de ondersteunende inzichten voor de beheersing van de volgende basiscompetenties van leraren:
- de beginsituatie van de leerlingen en de leerlingengroep achterhalen, zowel cognitief als sociaal-emotioneel;
- doelstellingen kiezen en formuleren, aansluitend bij het ontwikkelingsniveau van leerlingen;
- leerinhouden/ leerervaringen structureren en vertalen in leeractiviteiten die aansluiten bij het ontwikkelingsniveau en de leefwereld van adolescenten;
- daardoor een krachtige leeromgeving realiseren;
- adequaat omgaan met de heterogeniteit van leerlingengroepen;
- de leerlingen tot individuele ontplooiing stimuleren en op maatschappelijke participatie voorbereiden;
- sociaal-emotionele en gedragsproblemen bij adolescenten herkennen;
- adequaat omgaan met leerlingen in sociaal-emotionele probleemsituaties en/of met gedragsmoeilijkheden;
- met ouders/verzorgers communiceren over hun kind in de school;
- communiceren met de ouders/verzorgers over hun kind in de school, over het klas- en schoolgebeuren, rekening houdend met de diversiteit tussen de ouders;
- met ouders/verzorgers in dialoog treden over opvoeding en onderwijs.
Leermaterialen
De Wit, J., Slot, N. W., & van Aken, M. (2004/2006). Psychologie van de adolescentie: Basisboek (23ste geheel herziene druk). Baarn : HB. (ISBN 978 90 55 74 2103) .
Aanvullende teksten (via Minerva).
Referenties
De Wit, J., Slot, N.W., & van Aken, M. (2004). Psychologie van de adolescentie: Basisboek (23ste geheel herziene druk). Baarn: HB.
De Witte, H., Hooge, J., & Walgrave, L. (2000). Jongeren in Vlaanderen gemeten en geteld: 12- tot 18-jarigen over hun leefwereld en toekomst.
Leuven: Universitaire Pers.
Seifert, K., & Hoffnung, R. J. (2000). Child and adolescent development (5th ed.). Boston, MA: Houghton Mifflin.
Steinberg, L. (2002). Adolescence (6th ed.). New York: McGraw-Hill.
Studiekosten
Geraamde totaalprijs: 35 euro.
Studiebegeleiding
Interactieve ondersteuning via Minerva.
Kort na de proclamatie in de eerste en tweede examenperiode is er mogelijkheid tot individuele feedback met inzicht in het examen.
Onderwijsvormen
Hoorcolleges.
Evaluatievorm
Periodegebonden evaluatie: schriftelijk examen aan de hand van meerkeuzevragen.
OP-leden
Wim Beyers
|
|
