Trefwoorden
Orthopedagogiek
Doelstellingen
De (gespecialiseerde) opvoeder/begeleider start zijn hulpverlening vanuit een orthopedagogisch kader. Om de huidige trends binnen de orthopedagogiek te begrijpen, moet de student deze kunnen situeren vanuit een breder perspectief.
Om een bijdrage te leveren in het zoeken naar het juiste hulp- en/of begeleidingsaanbod van een cliënt is kennis over de aard en de complexiteit van de verschillende doelgroepen onontbeerlijk. Aangezien de student meestal werkzaam is in een multidisciplinair team waaronder medici en paramedici,moet hij vertrouwd zijn met courante wetenschappelijke medische terminologie. Bovendien is het ook noodzakelijk dat de student van bij de aanvang een zo volledig mogelijk overzicht krijgt van het orthopedagogische werkveld.
Het opleidingsonderdeel wil deze doelstellingen concreet vorm geven door volgende competenties uit het opleidingsprofiel te ondersteunen:
- Op planmatige wijze en in samenspraak met de cliënt en/of met andere hulpverleners het cyclische en regulatieve proces van het orthopedagogisch handelen vorm geven. In de orthopedagogische praktijk, het bijzondere van het gewone (h)erkennen.
- Vanuit een professionele houding een antwoord op maat geven, verbaal en non-verbaal, aan de hulpvragen van de cliënt. Onderbouwde keuzes m.b.t. het vraaggestuurd inzetten van dienst- en hulpverlening kunnen maken. De belangen en de rechten, in samenspraak met de cliënt, behartigen en ondersteunen.
- Op een pedagogisch doordachte wijze cliënten begeleiden in hun levensloop. Bevorderen en ondersteunen van de verschillende aspecten in de ontwikkeling (morele, affectieve, sociale, lichamelijke en cognitieve).
- Informatie zelfstandig en kritisch verwerven en verwerken. Relevante (nationale en internationale) informatie opzoeken, lokaliseren,analyseren, ordenen en synthetiseren. Functioneel ICT-mogelijkheden hanteren.
- Op een correcte wijze mondeling en schriftelijk communiceren met vertegenwoordigers van het eigen en andere beroepenveld en met significante anderen. Meningen, ideeën en informatie duidelijk en in een correcte taal, met gebruik van relevante vakterminologie expliciteren (mondeling en schriftelijk). Communicatiemiddelen efficiënt en effectief aanwenden in functie van de doelstelling en het doelpubliek.
Dit opleidingsonderdeel sluit in nauw aan bij ‘Praktijk van het orthopedagogisch handelen 1’ (modeltraject 1) waarin de kennis over de doelgroepen en werkvelden door bezoeken en gastsprekers wordt verbreed. Het opleidingsonderdeel biedt ook een ondersteunend kader naar stage en supervisie (modeltraject 2 en 3). Bovendien is er ook aansluiting met de andere doelgroepen en werkvelden in ‘Orthopedagogiek 2’ (modeltraject 1).
Leerinhoud
Deel 1: Algemene inleiding in de orthopedagogiek als handelingswetenschap. Drie grote domeinen worden belicht: theoretische orthopedagogiek, doelgroepen en werkvelden.
- Theoretische orthopedagogiek:
o orthopedagogiek als methodisch, planmatig en zinvol handelen
o evoluerend mensbeeld en visies binnen de orthopedagogiek
o vergelijkende orthopedagogiek
o residentiële orthopedagogiek
o ambulante orthopedagogiek
- Doelgroepen (definitie – etiologie – classificatie – diagnostiek – begeleiding): personen met een:
o verstandelijke handicap
o fysieke handicap
o visuele handicap
o auditieve handicap
o meervoudige handicap
o autismespectrumstoornis
- Orthopedagogische werkvelden:
o algemeen ortho-agogisch werkveld.
o begeleiding van personen met een handicap: Vlaams Agentschap voor personen met een handicap.
o buitengewoon, geïntegreerd en inclusief onderwijs voor personen met beperkingen
Deel 2: Achterliggende biologische etiologie van de verschillende doelgroepen, werking van de hersenen met aandacht voor de mogelijke stoornissen en hun invloed op het gedrag, invloed van psychofarmaca en psychoactieve stoffen, kinderziekten en vaccinaties.
- Genetica: erfelijke code, celdelingen, klassieke overervingpatronen, genetische advisering.
- Neurowetenschappen: werking centraal zenuwstelsel, mogelijke pathologieën, in het bijzonder epilepsie.
- Psychofarmacalogie (anxiolytica, anti-depressiva, anti-psychotica).
- Psychoactieve stoffen en afhankelijkheid: psychoanaleptica, psychodysleptica en alcohol -- Kinderziektes en vaccinaties.
Begincompetenties
Eindtermen secundair onderwijs.
Eindcompetenties
De competenties uit het opleidingsprofiel vermeld in het luik 'doelstellingen' worden integratief ondersteund door volgende eindcompetenties van het opleidingsonderdeel:
- Op het niveau weten/inzien; de studenten:
o Onderscheiden de essentie in etiologie en classificatie van de besproken doelgroepen en de effecten in benadering.
o Omschrijven met zin voor volledigheid het agogisch werkveld en formuleren hier kritische bedenkingen bij.
- Op het niveau toepassen; de studenten:
o Hanteren correct het orthopedagogisch en biomedisch lexicon.
o Passen de gegeven theorie toe op concrete cases.
- Op het niveau integreren; de studenten:
o Koppelen het juiste hulpaanbod aan een gegeven probleemstelling.
Leermaterialen
::Voor meer informatie, klik hier::
- Broekaert, E. & Van Hove, G. (redactie) (2005). Handboek bijzondere orthopedagogiek. Antwerpen, Apeldoorn: Garant.
- Vanderplasschen, W., Vandevelde, S., Claes, C., Broekaert, E. & Van Hove, G. (2006).Orthopedagogische werkvelden in beweging: organisatie en tendensen. Antwerpen, Apeldoorn: Garant.
- Syllabus (te verkrijgen bij de cursusdienst).
Studiekosten
80 euro
Studiebegeleiding
De docenten zijn steeds aanspreekbaar tijdens de les of na afspraak (via email: zie onderaan voor contactgegevens).
Op het einde van de lessenreeks wordt een proefexamen voorgesteld.
Onderwijsvormen
Interactieve hoorcolleges (bvb. debat)
Gastcolleges door ervaringsdeskundigen
Individuele oefeningen met klassikale bespreking
Casuïstiek (casusgroepen)
Concretisering met beeldmateriaal
Evaluatievorm
Dit opleidingsonderdeel wordt geëvalueerd na het 1ste semester.
De examens richten zich op de leerinhoud en eindcompetenties van dit opleidingsonderdeel. Het aantal vragen wordt bepaald naar haalbaarheid binnen de voorziene examineringtijd.
1) Schriftelijk examen (85% van de punten) met open vragen op kennis-, inzichts- en toepassingsniveau.
2) Groepswerk (15% van de punten)
Bij gewettigde afwezigheid voor groepswerk kan uitzonderlijk een vervangopdracht gegeven worden, die men inlevert voor de aanvang van de 1ste zittijd.
2de zittijd:
een schriftelijk examen (100% van de punten).
OP-leden
Els Cokelaere (els.cokelaere@hogent.be)
Marie-Rose Pauwels (marierose.pauwels@hogent.be)
Katia Perquy (Katia.Perquy@hogent.be)
|
|
