COMMUNICATIE EN INTERACTIE
 
Wordt gegeven in 2de jaar professionele Bachelor in het sociaal werk
Hoorcollege [A] 18.0
Werkcollege [B] 36.0
Begel. zelfst./extern werk [C] 0.0
Totale studietijd [D] 120.0
Studiepunten [E] 4
Niveau uitdiepend
Creditcontract? toelating nodig
Examencontract?
Onderwijstaal Nederlands
Titularis An DE CONINCK
Referentie SCSWKX02A00011
 
Trefwoorden
Communicatie en interactie

Doelstellingen
De studenten krijgen zicht op een aantal aspecten van communicatie en interactie vooral in de werkcontext (hulpverlener - cliënt, team). Er wordt hierbij aandacht besteed zowel aan groepsgesprekken als aan individuele gesprekken. Ze ontwikkelen basisvaardigheden op deze gebieden en krijgen zicht op het eigen communicatieve gedrag in professionele situaties. Deze vaardigheden zijn van belang zowel in hun contact met de cliënt als in hun samenwerkingsrelaties binnen de organisatie; Dit geldt voor de verschillende settings binnen het maatschappelijk werk.

Leerinhoud
Systeembenadering:
1. Algemene systeemtheorie
2. Inhoudelijke uitdieping van enkele modellen zoals:
-communicatietheorie
-territoriumleer
-contextuele benadering
-narratieve richting
-kortdurende therapie
3. Toepassingen, thema's en casussen

Het tweegesprek:
Basisvaardigheden van de gespreksbegeleider (beginvaardigheden, luistervaardigheden, zelfexpressie, confronterende vaardigheden, ...).
Enkele achtergrondsmodellen i.v.m. gespreksbegeleiding en communicatie (Carkhuff, Cuverlier ...)
Waar zinvol wordt reeds de verbinding gelegd met specifieke gespreksmodellen ( vb. intakegesprek)

Groepswerk:
Er werd gekozen voor een aantal technieken die frequent gehanteerd worden in het sociaal werk:
- vergaderen
- onderhandelen
- besluitvorming
- conficthantering
- feedback geven
Daarenboven kunnen deze technieken zowel inhoudelijk als op handelingsniveau gelinkt worden aan andere vakonderdelen of m.a.w. zij kunnen helpen bij de opdrachten en eventuele projecten in andere vakonderdelen

Begincompetenties
Systeembenadering: kennis van de basisbegrippen (eerste jaar).
Her tweegesprek: basisinzicht in eigen communicatief gedrag (eerste jaar).
Groepswerk: leerinhoud groepswerk eerste jaar.

Eindcompetenties
Systeembenadering: De studenten:
- definiëren correct het algemeen systeemtheoretisch lexicon
- kunnen een overzicht geven van de verschillende scholen binnen de algemene systeembenadering
- erkennen de begrippen gekoppeld aan de behandelde systeemtheoretische modellen in oefeningen en casussen
- beargumenteren met zin voor essentie de zinvolheid en het nut van het systeemdenken in het professioneel handelen van de sociaal werker.
- profileren hun engagement voor hun eigen leren binnen dit vakonderdeel
- komen door het ontwikkelen van een systeemtheoretische kijk op interacties tussen mensen tot een adequatere communicatie op verschillende terreinen
Het tweegesprek
De studenten:
- schetsen een aantal theoretische modellen i.v.m. communicatie
- passen de basisvaardigheden van de gespreksvoering toe in praktische oefeningen
- verbinden de basisvaardigheden met de modellen waaruit ze gegroeid zijn
- analyseren hun persoonlijke communicatie en gesprekssituaties aan de hand van de geschetste modellen
Groepswerk
De studenten:
- duiden de essentiële stappen aan bij de verschillende groepstechnieken
- vergaderen efficiënt op een initieel niveau gecoacht door een begeleider
- onderhandelen effectief op een initieel niveau gecoacht door een begeleider
- passen hun inzichten toe in het kader van praktische oefeningen
- expliciteren uit zichzelf hun kritische zin in hun reflecties rond hun eigen functioneren in het samenwerken met de groep
- concretiseren uit eigen beweging hun zin voor engagement i.v.m. hun leerproces door interactieve participatie gericht op feedback
- observeren nauwkeurig op eigen initiatief

Leermaterialen
::Voor meer informatie, klik hier::
Cursus en ondersteunende teksten.

Studiekosten
Globaal: ongeveer 12 euro.

Studiebegeleiding
Klassikale bespreking oefeningen.
Feedback wordt gegeven ter ondersteuning van het leerproces (rond oefeningen en opdrachten).

Onderwijsvormen
Systeembenadering:
Gevarieerde werkvormen: doceren, onderwijsgesprekken, groepswerk, observatie en nabespreking van videomateriaal, ervaringsoefeningen, rollenspel, bespreking van artikels.
Het tweegesprek:
Referentiekaders worden docerend aangebracht maar aangevuld met praktische perceptie-oefeningen. Vaardigheidsoefeningen, rollenspel. Aanwezigheid is noodzakelijk: in het examen kan er gerefereerd worden naar oefeningen in de les en reflectieopdrachten hierover. Bij langdurige afwezigheid kunnen ook aanvullende opdrachten gegeven worden
Groepswerk:
Doceren ter voorbereiding van een oefening en vice versa (eerst oefeningen om daaruit de informatie te dedecteren).
Praktisch ervaren van werken in groep door hanteren van de technieken aan de hand van ervaringsoefeningen.
Observatie en nabespreking
Groepswerk.
Rollenspel.
Taakvragen

Evaluatievorm
Systeembenadering (20% van de totaliteit van de punten): mondeling examen in juni.
Er is voorbereidingstijd voorzien. Bij dit examen kan zowel vertrokken worden van theoretische vraagstellingen als van (korte) cases en voorbeelden waarop men de inzichten van de cursus moet toepassen.

Het tweegesprek (20 % van de totaliteit van de punten): mondeling examen in juni.
Er is voorbereidingstijd voorzien. Het examen toetst kennis en inzicht in de cursus en het vermogen om de inzichten uit de cursus af te toetsen aan stage-ervaringen.

Groepswerk (20% van de totaliteit van de punten):
Permanente evaluatie (10% van de punten)
Opdrachten tijdens lessenreeks (15% van de punten)
Mondeling examen in juni (75% van de punten), bij het mondeling examen is er voorbereidingstijd voorzien. Bij dit examen wordt voornamelijk vertrokken van cases en voorbeelden waarop men de inzichten van de cursus moet toepassen.

Er is een tweede zittijd mogelijk

OP-leden
Erik Van Rentergem, Francisca Van Drongelen, Karin Temmerman, Nadine De Stercke, Eymard Rommens, Ann De Coninck, Janna Van Zegeren, Ingrid De Waele, Greet De Brauwere