CENTRALE BESTUREN
 
Wordt gegeven in 3de jaar Bachelor in de bestuurskunde en het publiek management
Bachelor in de bestuurskunde en het publiek management, voor P.B. netwerkec./bedrijfsmgmt
Bachelor in de bestuurskunde en het publiek management, voor P.B. soc.wk/toeg.psych./ortho
Bachelor in de bestuurskunde en het publiek management, voor Bach. in handelswetenschappen
Bachelor in de bestuurskunde en het publiek management, voor P.B. Maatschappelijke Veiligheid
Bachelor in de bestuurskunde en het publiek management, voor P.B. bedrijfsman.: Rechtspraktijk
Schakel tot de master in de bestuurskunde en het publiek management voor professionele bachelors, voor P.B. in het bedrijfsmanagement en de netwerkeconomie
Schakel tot de master in de bestuurskunde en het publiek management voor professionele bachelors, voor P.B. in het bedrijfsmanagement afstud. Rechtspraktijk
Schakel tot de master in de bestuurskunde en het publiek management voor professionele bachelors, voor professionele bachelor Maatschappelijke Veiligheid
Hoorcollege [A] 24.0
Werkcollege [B] 24.0
Begel. zelfst./extern werk [C] 54.0
Totale studietijd [D] 180.0
Studiepunten [E] 6
Niveau  
Creditcontract? toelating nodig
Examencontract? toelating nodig
Onderwijstaal Nederlands
Titularis Diederik Vancoppenolle
Referentie HBBEST03K00066
 
Trefwoorden
Federale overheid, gemeenschappen en gewesten, bevoegdheidsverdeling, beleids- en besluitvormingsprocessen, kabinetten, administratie, politieke partijen, belangengroepen, Grondwettelijk Hof, Raad van State

Doelstellingen
Het seminarie is opgezet als specialisatieseminarie om studenten vertrouwd te maken met de specifieke organisatie, kenmerken, actoren en processen van de federale overheid en de gemeenschappen en gewesten in België.
Het doel van dit seminarie is de studenten kennis bij te brengen over en inzicht te verschaffen in de juridische en bestuurlijke organisatie van de centrale overheden in het federale België en in de beleids- en besluitvormingsprocessen die zich in en rond die centrale overheden afspelen.
Daarbij wordt een interdisciplinaire benadering nagestreefd waarin zowel juridische, bestuurskundige als politicologische invalshoeken gehanteerd worden.

Leerinhoud
De materie van het seminarie wordt behandeld in twee afzonderlijke onderdelen: een sterk juridisch getint deel en een meer bestuurskundig/politicologisch deel.
- Het juridische deel is gecentreerd rond de problematiek van de federalisering en de bevoegdheidsverdeling tussen de federale staat, de gemeenschappen en de gewesten, toegepast op enkele beleidsdomeinen. Hierbij wordt vooreerst stilgestaan bij de uitgangspunten van de staatshervorming, inzonderheid de autonomiekenmerken en de eigenheid van elk niveau, en dit voornamelijk aan de hand van arresten van het Arbitragehof en arresten en adviezen van de Raad van State. In de juridische benadering wordt niet enkel ingegaan op de techniciteit van de bevoegdheidsverdeling, maar is er voorts ook oog voor de politieke achtergronden van het federaliseringsproces, bijvoorbeeld wat de problematiek betreft van Brussel, of het debat omtrent de financiële transferten.
- Het tweede politicologische/bestuurskundige deel van het seminarie bestudeert de actoren en besluitvormingsprocessen op centraal niveau (federaal, gemeenschappen en gewesten). Daarbij zullen thesen als ‘België is een representatieve democratie’, ‘België is een particratie’, ‘België is een neocorporatistische consensusdemocratie’, ‘Kabinetten zijn de spil in de Belgische beleidsvorming’ en ‘Ambtenaren staan enkel in voor de beleidsuitvoering’ aan een kritisch onderzoek onderworpen worden. Dit deel van het seminarie heeft twee leidende vraagstellingen:
1) Hoe verlopen beleids- en besluitvormingsprocessen op centraal niveau?
2) Welke rol spelen de actoren parlement, regering, politieke partijen, middenveld, vakbonden, kabinetten en administraties in de beleids- en besluitvorming? Hoe verhouden ze zich tot elkaar in het besluit- en beleidvormingsproces? Daarbij zal ook aandacht besteed worden aan verhoudingen binnen de regering en tussen kabinetten en aan de rol van instanties zoals de Inspectie van Financiën en het Rekenhof.

Beide delen staan inhoudelijk los van elkaar, maar vormen één geheel van noodzakelijke kennisinzichten om de werking van de centrale overheden in België goed te kunnen begrijpen en om in die overheden goed te kunnen werken. Beide delen lopen qua timing van de lessen parallel.

Begincompetenties
De competenties van Belgisch grondwettelijk recht, inleiding politicologie en inleiding in de bestuurs- en beleidskunde moeten in voldoende mate verworven zijn.
Kennis van de concepten en inzichten uit Bestuursrecht en een grote interesse voor politiek en beleid zijn sterk aanbevolen. Enige interesse voor regelgeving en rechtspraak en een kritische onderzoeksingesteldheid zijn noodzakelijk.

Eindcompetenties
Kerncompetenties
- Kennis over en inzicht op academisch niveau in besluit- en beleidsvorming, de processen die hiermee samengaan en in de juridische en bestuurlijke organisatie van de centrale overheden in België.
- Zelfstandig verwerken en mondeling kunnen presenteren van wetenschappelijke literatuur en overheidsdocumenten (inclusief regelgeving en rechtsspraak) over de bestuurlijke inrichting van België en over de beleids- en besluitvormingsprocessen die er in plaatsvinden.
Onder meer:
- in staat zijn correct te synthetiseren
- teksten kritisch kunnen bespreken
- relaties leggen tussen de behandelde materies
- kunnen rapporteren en debatteren over de materie

Algemene competenties:
- Denk- en redeneervaardigheid: de aangereikte analysekaders geïntegreerd kunnen toepassen op concrete cases.
- Het vermogen tot communiceren van informatie, ideeën, problemen en oplossingen zowel aan specialisten als aan leken: kunnen rapporteren en debatteren over de materie.

Leermaterialen
::Voor meer informatie, klik hier::
De nodige literatuur (of verwijzingen daarnaar) wordt in elk onderdeel door de betrokken docent ter beschikking gesteld. Voor beide delen van het practicum wordt gewerkt met een reader. Voor het juridisch gedeelte moet een 120-tal bladzijden geleerd worden uit het Overzicht Publiek Recht (J. vande Lanotte, die Keure), en dienen de teksten van de Grondwet en van de wetten op de staatshervorming tijdens de les bij de hand te zijn.

Studiekosten
Kopiekosten en tweemaal verplaatsing naar Brussel.
Aankoop van het Overzicht Publiek Recht en van de geannoteerde Grondwet en bijzondere wetten is aanbevolen, doch niet verplicht.

Studiebegeleiding
Vragen stellen in de les of op Dokeos wordt aangemoedigd. Na de examens is er uiteraard mogelijkheid tot feedback en nabespreking van het examen en het zelfstandige werk.

Onderwijsvormen
Voor dit opleidingsonderdeel is het noodzakelijk de onderwijsactiviteiten bij te wonen.

Het opleidingsonderdeel is een seminarie waarbij hoorcolleges afgewisseld worden met een meer interactieve vorm van lesgeven: een wisselwerking tussen studenten en lesgevers gebaseerd op door de studenten voorbereide teksten of cases, geleide oefeningen, zelfstandig werk, ... . Daarnaast worden ook gastsprekers uitgenodigd voor een praktijkgetuigenis of het uitwerken/toelichten van een bepaalde case. De personen die uitgenodigd worden voor het verzorgen van gastlezingen zullen vanuit hun professionele ervaring sterk vertrouwd zijn met de besluitvormingsprocessen die zich in België en Vlaanderen afspelen. In hun bijdrage ligt de nadruk op kritische reflectie en praktijkvoorbeelden.
Verder zullen er ook bezoeken plaatsvinden aan het Parlement, het Grondwettelijk Hof en de Raad van State om een maximale koppeling van theoretische inzichten met de praktijk te bewerkstelligen. De docenten maken intensief gebruik van Dokeos voor het stellen en beantwoorden van vragen en het ter beschikking stellen van teksten en presentaties.

In het juridisch deel van het seminarie worden vooreerst de algemene beginselen van de staatshervorming in “ex cathedra” vorm bijgebracht. De overige lessen vergen een grote interactie tussen docent en studenten, deels op basis van vooraf te lezen studiemateriaal, deels op basis van (groeps)presentaties door de studenten. Buiten de lessen moeten de studenten ook intensief werken op de elektronische leeromgeving en er opdrachten uitwerken die aansluiten bij de thematiek van de bevoegdheidsverdeling en de staatshervorming.

Voor het bestuurskundige/politicologische deel van het seminarie dienen studenten in de loop van het seminarie een paper uit te schrijven. De opdracht bestaat erin om de inzichten die opgedaan worden in de hoorcolleges, de gastlezingen en de wetenschappelijke literatuur toe te passen op/te confronteren met de bestuurspraktijk. De studenten zullen daarom 1 of meerdere beleidsprocessen moeten analyseren met aandacht voor het verloop van het proces en de rol van de diverse actoren er in. Bedoeling is om op een synthetiserende, analytische en kritische wijze antwoorden te formuleren op enkele leidende vragen over de rol van diverse actoren in beleids- en besluitvormingsprocessen.

Evaluatievorm
Het juridische en het politicologische gedeelte staan elk op de helft van punten.
- Voor het juridische gedeelte worden studenten geëvalueerd op basis van hun participatie tijdens het seminarie (permanente evaluatie): de actieve bijdrage die de student levert tijdens de les, de kwaliteit van zijn of haar bijdragen op Dokeos, aan de studenten kan worden gevraagd om schriftelijk te rapporteren over een lesonderdeel.
- Voor het bestuurskundige/politicologische deel: beoordeling van de paper.

De titularis zal bij een examencijfer van 7 of minder op 20 voor een onderscheiden evaluatieonderdeel van het opleidingsonderdeel afwijken van het gewogen gemiddelde voor de toekenning van de eindscore. De eindscore wordt dan herleid tot de laagste score die de student heeft behaald op de onderscheiden evaluatieonderdelen.

Afhankelijk van de tekorten bestaat het examen in tweede zittijd uit: Voor het juridische deel: een deels schriftelijk, deels mondeling open-boek examen en/of Voor het bestuurskundige/politicologische deel: het verbeteren van de paper.

OP-leden
Diederik Vancoppenolle
Geert van Haegendoren.