ORTHOPEDAGOGIEK 2
 
Wordt gegeven in 1st jaar professionele Bachelor in de orthopedagogie
Hoorcollege [A] 36.0
Werkcollege [B] 12.0
Begel. zelfst./extern werk [C] 8.0
Totale studietijd [D] 168.0
Studiepunten [E] 6
Niveau inleidend
Creditcontract? toelating nodig
Examencontract? toelating nodig
Onderwijstaal Nederlands
Titularis Katia Perquy
Referentie SCORTH01A00022
 
Trefwoorden
Orthopedagogiek 2.

Doelstellingen
Het uitgangspunt voor de hulpverlening van de Bachelor in de Orthopedagogie berust op de kennis over de aard en de complexiteit van de verschillende doelgroepen. Het opleidingsonderdeel Orthopedagogiek 2 behandelt de beeldvorming over kinderen en jongeren met gedrags- en emotionele problemen en kinderen en jongeren met enkele specifieke ontwikkelingsstoornissen enerzijds en de beeldvorming over zieke kinderen, geïnterneerden, personen met een andere etnisch-culturele achtergrond, personen die middelen misbruiken, personen met een psychiatrische problematiek, ouderen, kansarmen en thuislozen, anderzijds.
Studenten maken kennis met de orthopedagogische werkvelden gerelateerd aan bovengenoemde doelgroepen.

Het opleidingsonderdeel wil deze doelstelling concreet vorm geven door volgende competenties uit het opleidingsprofiel te ondersteunen:

Beroepsspecifieke competenties
-1. Vanuit een professionele houding een antwoord op maat geven, verbaal en non-verbaal, aan de hulpvragen van de cliënt.
Deelcompetentie:
        - Op een professionele manier een begeleidingsrelatie uitbouwen, binnen de context van
        het dagelijkse leven.

-2. Organiseren en begeleiden van processen (verzorging, begeleiding en behandeling) met betrekking tot het dagelijks leven.
Deelcompetentie:
        - Ontwikkelen, ondersteunen en/of verbreden van competenties m.b.t. zelfzorg, wonen,
        sociale vaardigheden en communicatie, maatschappelijke redzaamheid,
        zelfbepaling, gezondheid en veiligheid, leren, vrije tijd en werken.

-3. Op een pedagogisch doordachte wijze cliënten begeleiden in hun levensloop.
Deelcompetenties:
        - Een klimaat en professionele relaties tot stand brengen waarin cliënten optimale
        ontwikkelings- en ontplooiingskansen krijgen;
        - Bevorderen en ondersteunen van de verschillende aspecten in de ontwikkeling (morele,
        affectieve, sociale, lichamelijke en cognitieve).

Algemene competenties
Algemene (generieke) competenties
-4. Op een correcte wijze mondeling en schriftelijk communiceren met vertegenwoordigers van het eigen en andere beroepenveld en met significante anderen.

-5. Inzichten toepassen van beschikbare (wetenschappelijke) theorieën, concepten en onderzoeksresultaten bij vraagstukken uit de praktijk en een bijdrage leveren aan bepaalde facetten van het onderzoek.
Deelcompetentie:
        - Een eenvoudige probleemstelling opstellen, doelstellingen formuleren bij
        praktijkgericht onderzoek, en een onderzoeksmethode bepalen vanuit relevante
        theoretische kaders.

Het opleidingsonderdeel Orthopedagogiek 2 situeert zich in modeltraject 1 van de opleiding omdat het de focus legt op de beeldvorming van kinderen en jongeren met gedrags- en emotionele problemen en enkele specifieke ontwikkelingsstoornissen enerzijds en op de beeldvorming over een aantal bijzondere doelgroepen anderzijds. De kennis van de aard en complexiteit van de diverse doelgroepen is het onontbeerlijke uitgangspunt voor het hulpverlenend handelen van de Bachelor in de Orthopedagogie. Het is belangrijk dat de student reeds bij de aanvang van de opleiding een zo volledig mogelijk overzicht krijgt van het orthopedagogische werkveld.
Dit opleidingsonderdeel legt linken met de opleidingsonderdelen:
Modeltraject 1
Praktijk van het Orthopedagogisch Handelen 1 en 2;
Orthopedagogiek 1 i.c. deel 2 waar wordt ingegaan op de biologische basis van het gedrag.
Dit opleidingsonderdeel vormt tevens een basis voor de opleidingsonderdelen:
Modeltraject 2
Orthopedagogisch handelingsplanning i.c. waar het planmatig handelen met de besproken doelgroepen uitgediept wordt;
Orthopedagogische methodes en interventies.
Modeltraject 3
Orthopedagogische kaders.
In het opleidingsonderdeel Orthopedagogische methodes en interventies modeltraject 2 en het opleidingsonderdeel Orthopedagogische kaders modeltraject 3 worden methodieken en visies aangereikt in het omgaan met de besproken doelgroepen.

Leerinhoud
Overzicht:
- Het werkveld van de Bijzondere Jeugdbijstand;
- Problematische opvoedingssituaties in multiprobleemgezinnen;
- Kindermishandeling als ernstige problematische opvoedingssituatie;
- Orthopedagogische doelgroepen: definitie – etiologie – classificatie – diagnostiek – begeleiding:
        - Kinderen en jongeren met gedrags- en emotionele problemen:
                - kinderen met oppositioneel-opstandig en antisociaal gedrag.
        - Kinderen en jongeren met ontwikkelingsstoornissen:
                - pervasieve ontwikkelingsstoornis autisme en autismespectrumstoornis;
                - kinderen met ADHD;
                - kinderen met leerproblemen/leerstoornissen;
                - kinderen met hechtingsproblemen/hechtingsstoornissen.
        - Bijzondere doelgroepen: definitie – etiologie – classificatie – begeleiding:
                - Zieke kinderen;
                - Geïnterneerden;
                - Personen met een andere etnisch-culturele achtergrond;
                - Personen die middelen misbruiken;
                - Personen met een psychiatrische problematiek;
                - Ouderen;
                - Thuislozen, kansarmen.
- Het werkveld gekoppeld aan de hierboven vermelde bijzondere doelgroepen.

Begincompetenties
Eindtermen secundair onderwijs.

Eindcompetenties
De competenties uit het opleidingsprofiel vermeld in het luik 'doelstellingen' worden integratief ondersteund door volgende eindcompetenties van het opleidingsonderdeel:

Op het niveau weten en inzien
De studenten:
- Definiëren correct het orthopedagogisch lexicon;
- Beschrijven met zin voor nauwkeurigheid diverse besproken doelgroepen;
- Onderscheiden goed de essentie in etiologie en classificatie van de besproken doelgroepen;
- Omschrijven met zin voor volledigheid en gericht op het formuleren van kritische bedenkingen het agogische werkveld;
- Hanteren de orthopedagogische begrippen op een correcte wijze in schriftelijke zowel als in mondelinge communicatie.

Op het niveau toepassen
De studenten:
- Weerhouden beargumenteerd, vertrekkende vanuit aangereikte voorbeelden, bijzondere aandachtspunten bij de begeleiding de verschillende doelgroepen.

Leermaterialen
::Voor meer informatie, klik hier::
- Broekaert, E. & Van Hove, G. (redactie). (2005). Handboek bijzondere orthopedagogiek. Antwerpen, Apeldoorn: Garant;
- Vanderplasschen, W., Vandevelde, S., Claes, C., Broekaert, E. & Van Hove, G. (2006). Orthopedagogische werkvelden in beweging: organisatie en tendensen. Antwerpen, Apeldoorn: Garant;
- Syllabus te verkrijgen via de cursusdienst; de cursus wordt door de Hogeschool Gent gratis aangeboden;
- Nederlandstalige en/of anderstalige artikelen.

Studiekosten
De kostprijs wordt geraamd op ongeveer 30 euro.

Studiebegeleiding
De lesgever is aanspreekbaar tijdens of na de lessen en op afspraak.
Contactgegevens: zie item OP-leden.
Op het einde van de lessenreeks wordt met de studenten stilgestaan bij hoe deze cursus kan worden ingestudeerd. Belangrijke accenten in de leerstof en voorbeeldvragen komen aan bod.

Onderwijsvormen
Interactieve hoorcolleges (bvb. debat);
Concretisering met beeldmateriaal;
Casuïstiek (casusgroepen);
Probleemgestuurd onderwijs;
Opdrachtgestuurd onderwijs.

Evaluatievorm
Er wordt in de examenperiode van het semester waarin dit opleidingsonderdeel werd gevolgd als volgt geëvalueerd:

Schriftelijk examen (85% van de totaliteit van de punten) met open vragen gericht op het kennis-, inzichts- en toepassingsniveau.
Het examen richt zich op de leerinhoud en eindcompetenties van dit opleidingsonderdeel.
Het aantal vragen wordt bepaald naar haalbaarheid binnen de voorziene examineringtijd.

Groepswerk (15% van de totaliteit van de punten).
De evaluatiecriteria worden toegelicht bij aanvang van het opleidingsonderdeel (cfr. opdrachtformat).
Bij gewettigde afwezigheid voor groepswerk kan uitzonderlijk een vervangopdracht gegeven worden, die men inlevert vóór de aanvang van de eerste zittijd.

Tweede zittijd
Een gelijkaardig schriftelijk examen (100% van de totaliteit van de punten).

OP-leden