Trefwoorden
Methodisch handelen, communicatie, observatie, verkenning van het orthopedagogische werkveld, doelgroepen, kennismaking met de taken en het profiel van opvoeder-begeleider.
Doelstellingen
Professionele hulpverleners onderscheiden zich van niet-professionele hulpverleners onder andere doordat zij methodisch werken. Zij kunnen verschillende methoden hanteren en zijn in staat gepaste methoden te kiezen in functie van het cliëntsysteem en zijn huidige context.
In dit opleidingsonderdeel worden deze vaardigheden op een systematische manier aangebracht en ingeoefend. Daarnaast leert de student de orthopedagogische praktijk kennen. Deze praktijkexploratie is opgebouwd vanuit een drietal perspectieven die met elkaar verbonden zijn: verkennen van het eigen zelfbeeld, inzicht in het beroepsprofiel en het exploreren van de doelgroepen en het werkveld.
Het opleidingsonderdeel wil deze doelstellingen concreet vorm geven door volgende competenties uit het opleidingsprofiel te ondersteunen:
Beroepsspecifieke competenties
-1. Vanuit zijn eigenheid en theoretisch ondersteund op een kritische, communicatieve en creatieve manier professioneel handelen.
Deelcompetenties:
- Op een creatieve en theoretisch onderbouwde manier muzische vaardigheden en
methoden hanteren in de orthopedagogische hulpverlening;
- Voortdurend en systematisch reflecteren over de wijze waarop hij vanuit zijn eigenheid
en in interactie met de anderen, gestalte geeft aan het professioneel functioneren.
-2. Op planmatige wijze en in samenspraak met de cliënt en/of met andere hulpverleners het cyclische en regulatieve proces van het orthopedagogisch handelen vorm geven.
Deelcompetentie:
- Vanuit een multidimensioneel beeld een hulpvraag (in samenspraak met de cliënt)
analyseren en vertalen in een hulpverleningsaanbod.
-3. Organiseren en begeleiden van processen (verzorging, begeleiding en behandeling) m.b.t. het dagelijks leven.
Deelcompetenties:
- Met aandacht voor de verschillende grondvormen, sociaal- en muzisch agogische
vaardigheden en methoden hanteren in de verzorging, begeleiding en behandeling;
- Begeleiden van groepen in hun verschillende groepsdynamische processen;
- Ontwikkelen, ondersteunen en/of verbreden van de natuurlijke sociale netwerken en/of
professionele vangnet van de cliënt.
Algemene competenties
Algemene beroepsgerichte competentie
-4. Met anderen en in interdisciplinaire, interculturele, internationale beroepsomgeving samenwerken.
Deelcompetenties:
- Groepsdynamische en communicatieve vaardigheden inzetten om op een constructieve
manier in team samen te werken;
- Participeren aan/of coachen van een team in zijn taak- en procesgerichte aspecten.
Algemene (generieke) competenties
-5. Informatie zelfstandig en kritisch verwerven en verwerken.
Deelcompetenties:
- Relevante informatie opzoeken, lokaliseren, analyseren, ordenen en synthetiseren;
- Functioneel ICT-mogelijkheden hanteren;
- Informatie kritisch en doelgericht verwerken en in zijn handelen integreren.
-6. Vanuit een betrokkenheid projectmatig en methodisch op een creatieve en divergente wijze oplossingen tot stand brengen voor vraagstukken uit de beroepspraktijk.
Deelcompetenties:
- Analyseren van een nieuw probleem aan de hand van theoretische ondersteunende
methodes;
- Een stappenplan ontwikkelen tot het genereren van een creatieve oplossing die voldoet
aan de kwaliteitscriteria.
-7. Inzicht hebben in de beperktheden van de eigen competenties en de bereidheid om deze bij te sturen.
Deelcompetenties:
- Op basis van kritische reflectie de eigen kwaliteiten en beperktheden inzichtelijk
identificeren;
- Zelfstandig een leertraject uitwerken dat leidt tot verdieping en ontwikkeling van
deskundigheid;
- Kritisch reflecteren over het handelen en de eigen keuzes hierbinnen.
Het opleidingsonderdeel Praktijk van het Orthopedagogisch Handelen 2 situeert zich in de opleiding in modeltraject 1 omdat hier de basis gelegd wordt voor het professioneel orthopedagogisch handelen.
Dit opleidingsonderdeel geldt als voorbereiding op Stage 1 in modeltraject 2 en Stage 2 in modeltraject 3.
Het biedt tevens een praktijkgerichte ondersteuning aan tal van opleidingsonderdelen in de drie modeltrajecten van de opleiding.
Leerinhoud
Volgende inhouden komen binnen dit opleidingsonderdeel aan bod:
- Samenwerken;
- Vergaderen;
- Omgaan met diversiteit;
- Orthodag: studiedag met lezingen en workshops rond een bepaald orthopedagogisch thema waarbij nationale en internationale sprekers uitgenodigd worden;
- Profiel van opvoeder als begeleider:
- zichzelf situeren (sterkte/zwakte-analyse) t.a.v. het beroepsprofiel;
- eigen leertraject onderkennen en ontwikkelen.
- Integratief project: in samenwerking met het werkveld realiseren de studenten een klein project. Tijdens dit project integreren ze de verschillende kennisaspecten, vaardigheden en attitudeaspecten die in dit opleidingsonderdeel Praktijk van het Orthopedagogisch Handelen 2 en ook reeds in het opleidingsonderdeel Praktijk van het Orthopedagogisch Handelen 1 aangebracht zijn:
- Methodisch handelen:
- Planmatig handelen: middelen kiezen, evalueren en bijsturen;
- Samenwerken (product- en procesgericht);
- Observatie en rapportage:
- Hanteren van observatie- en registratielijsten;
- Schriftelijke en mondelinge rapportage.
- Communicatie:
- Vergaderen en discussiëren in groep;
- Samenwerken.
- Werkveld- en doelgroepexploratie (bezoeken, gastsprekers,…);
- Netwerkondersteuning: gedurende het semester engageert elke student zich om acht uren kennis te maken met een bepaalde doelgroep. Deze acht uren zijn ingeschaald als begeleide zelfstudie (C-uren) en vallen buiten de reguliere lesuren;
- ICT: verwerven van ICT vaardigheden eigen aan de leeromgeving en het beroep van opvoeder/begeleider.
Begincompetenties
Eindtermen secundair onderwijs.
Eindcompetenties
De competenties uit het opleidingsprofiel vermeld in het luik 'doelstellingen' worden integratief ondersteund door volgende eindcompetenties van het opleidingsonderdeel:
Op het niveau weten en inzien
De studenten:
- Verantwoorden met zin voor openheid hun orthopedagogisch handelen startend vanuit de aangeboden theoretische opleidingsonderdelen;
- Kenschetsen correct het profiel van opvoeder-begeleider, de organisatie van het werkveld, de verschillende doelgroepen en het daaraan gerelateerde methodisch handelen;
- Duiden met zin voor essentie de verschillende methoden en vaardigheden die professioneel handelen kenmerken;
- Profileren een correcte theoretische kennis i.v.m. samenwerken, vergaderen, omgaan met diversiteit.
Op het niveau toepassen
De studenten:
- Ontwikkelen op een correcte manier - via mondelinge en schriftelijke reflectie - hun eigen leerproces;
- Hanteren op een initieel niveau correct verschillende sociaal-agogische methoden en vaardigheden binnen opgelegde opdrachten, activiteiten en in de orthopedagogische praktijk;
- Werken teamgericht (samenwerken, vergaderen, omgaan met diversiteit) aangestuurd door een correcte theoretische kennis (cfr. niveau weten en inzien);
- Tonen, tijdens de contacturen en in de activiteiten, t.a.v. zichzelf, anderen en het werkveld zin voor de essentiële attitudes die behoren tot het beroepsprofiel.
Leermaterialen
::Voor meer informatie, klik hier::
Cursus verkrijgbaar via de cursusdienst; de cursus wordt door de Hogeschool Gent gratis aangeboden;
Artikelen;
Aanvullingen via Dokeos;
Draaiboek rond integratief project.
Studiekosten
De kostprijs wordt geraamd op ongeveer 70 euro.
Studiebegeleiding
Individuele consultatie op afspraak.
Contactgegevens: zie item OP-leden.
Onderwijsvormen
Werkcollege: aanbrengen en inoefenen van vaardigheden;
Opdrachtgestuurd onderwijs: projecttaken, discussietaken, casussen, activiteiten.
Evaluatievorm
Het opleidingsonderdeel richt zich op de basiselementen van competentiegericht opleiden namelijk kennis, vaardigheden en attitudes.
Schriftelijk examen met open vragen (40% van de totaliteit van de punten).
De wijze van examinering is conform de wijze waarop de leerinhoud geoefend werd in de lessen. Het tijdig indienen van de werkmap is een vereiste om deel te kunnen nemen aan het schriftelijk examen.
Opdrachten en permanente evaluatie (60% van de totaliteit van de punten).
Vaardigheden en attitudes worden geëvalueerd door middel van opdrachten en permanente evaluatie. Opdrachten zullen via een bundel opdrachtenformats tijdig meegedeeld en uitgelegd worden aan de studenten en worden verzameld in een individuele werkmap.
Gelinkt aan de actualiteit en/of inspelend op ervaringen van de studenten binnen de onderwijsrealiteit van dit opleidingsonderdeel kunnen ad hoc opdrachten gedurende het semester gegeven worden.
Aangezien het leer- en groeiproces centraal gesteld wordt, is het volgen van alle inhoudsonderdelen van dit opleidingsonderdeel een vereiste. Afwezigheden worden in rekenschap genomen in de evaluatie.
Tweede zittijd
Naast een schriftelijk examen met open vragen (40%) wordt er een vervangopdracht voorzien. Hiertoe krijgt de student een begeleidende bundel met opdrachten (60%). Hierbij geldt dat het uitvoeren van de vervangopdracht en het indienen van een werkmap met de uitgewerkte opdrachten een vereiste is om deel te kunnen nemen aan het schriftelijk examen.
OP-leden
Lesgevers:
MarieAnne Staessens (marieanne.staessens@hogent.be)
Andere betrokken lesgevers
|
|
