Trefwoorden
Orthopedagogische methodes en interventies.
Doelstellingen
Binnen het cyclisch orthopedagogisch handelen vertrekken we vanuit de vraagstelling van de cliënt om tot handelen te komen.
De opvoeder-begeleider dient kritisch methodisch te handelen. Daartoe verwerft de student in dit opleidingsonderdeel kennis over diverse orthopedagogische kaders en methodieken die hij kritisch bestudeert en toepast.
Daarnaast belichten we binnen dit opleidingsonderdeel de vraagstelling van de cliënt vanuit klinisch perspectief. Het is belangrijk dat de opvoeder-begeleider zicht heeft op mogelijke psychopathologieën bij de cliënt. De opvoeder-begeleider gebruikt deze kennis om zijn handelen te sturen.
Het opleidingsonderdeel wil deze doelstellingen concreet vorm geven door volgende competenties uit het opleidingsprofiel te ondersteunen:
Beroepsspecifieke competenties:
-1. Op planmatige wijze en in samenspraak met de cliënt en/of met andere hulpverleners het cyclische en regulatieve proces van het orthopedagogisch handelen vorm geven.
Deelcompetenties:
- In de orthopedagogische praktijk, het bijzondere van het gewone (h)erkennen;
- Vanuit een multidimensioneel beeld een hulpvraag (in samenspraak met de cliënt)
analyseren en vertalen in een hulpverleningsaanbod.
-2. Vanuit een professionele houding een antwoord op maat geven, verbaal en non-verbaal, aan de hulpvragen van de cliënt.
Deelcompetentie:
- Onderbouwde keuzes m.b.t. het vraaggestuurd inzetten van dienst- en hulpverlening kunnen
maken.
-3. Preventief handelen binnen de context van de hulp-en dienstverlening.
Deelcompetentie:
- In samenspraak met de cliënt strategisch en methodisch vorm geven aan preventieve acties.
Algemene competenties
Algemene beroepsgerichte competentie
-4. Zelfstandig definiëren en analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk en toepassen van zinvolle oplossingsstrategieën.
Algemene (generieke) competentie
-5. Vanuit een betrokkenheid projectmatig en methodisch op een creatieve en divergente wijze oplossingen tot stand brengen voor vraagstukken uit de beroepspraktijk.
Deelcompetenties:
- Analyseren van een nieuw (niet eerder behandeld) probleem aan de hand van theoretische
ondersteunende methoden;
- Een stappenplan ontwikkelen tot het genereren van een creatieve oplossing welke voldoet
aan de kwaliteitscriteria.
Dit opleidingsonderdeel situeert zich in modeltraject 2. De student heeft reeds in het opleidingsonderdeel Orthopedagogische handelingsplanning het proces van handelingsplanning bestudeerd en ingeoefend. Dit opleidingsonderdeel sluit hierop aan. De student krijgt een aantal methodieken aangereikt die hij kritisch bestudeert en toepast. We belichten de vraag van de cliënt onder andere vanuit klinisch orthopedagogische hoek.
Leerinhoud
- Methodisch handelen
De student krijgt een overzicht aan orthopedagogische methodieken aangereikt, waaronder Kok, Ter Horst, Heijkoop, Gentle Teaching, Dŏsen, LSCI, methodiek voor preventie, Families First, realiteitsoriëntatietraining, van der Ploeg, competentiegericht werken, Timmers-Huygens, speltherapie, …
Hierbij wordt aandacht besteed aan zowel methodieken vanuit een eerder empirisch-analytisch kader, een meer geestenswetenschappelijk kader, een kritisch kader en een integratieve sociaal-ecologisch kader.
Uit het overzicht worden een aantal methodieken meer diepgaand toegelicht. De student krijgt de theoretische basis van deze methodieken aangereikt. De methodieken worden aan de praktijk getoetst.
- Klinische orthopedagogiek
Verschillende stoornissen bij kinderen, jongeren en volwassenen komen aan bod zoals bijvoorbeeld angststoornissen, dwangverschijnselen en OCS, stemmingsstoornissen, psychotische stoornissen, borderline persoonlijkheidsstoornis, eetstoornissen, psychoseksuele stoornissen, posttraumatische stresssstoornis, …
Bij elke doelgroep komt theorie over het probleemgebied aan bod (klinisch beeld, diagnostische criteria, differentiaaldiagnose, epidemiologie, etiologie, behandelingsplannen, prognose). Daarnaast worden concrete verschijningsvormen van het probleem en de erop aansluitende aanpak besproken.
Begincompetenties
We verwachten dat de studenten de inhouden van de opleidingsonderdelen Orthopedagogiek 1 en 2 (modeltraject 1) en van het opleidingsonderdeel Orthopedagogische handelingsplanning (modeltraject 2) geïntegreerd hebben.
Eindcompetenties
De competenties uit het opleidingsprofiel vermeld in het luik ‘doelstellingen’ worden integratief ondersteund door volgende eindcompetenties van het opleidingsonderdeel:
Op het niveau weten en inzien
De studenten:
- Plaatsen de aangereikte methodieken correct - gestoeld op kritische bespreking - binnen de cyclus van het methodisch handelen;
- Bespreken correct het klinisch beeld, de etiologie, de mogelijke behandelings- en begeleidingsplannen en de prognose van de uitgediepte problematieken.
Op het niveau toepassen
De studenten:
- Implementeren kritisch bij een vraaggestuurde aanpak de aangereikte orthopedagogische methodieken;
- Hanteren correct en met zin voor essentie de aangereikte orthopedagogische methodieken
in concrete cases.
Op het niveau integreren
De studenten:
- Koppelen spontaan orthopedagogische methoden aan een gegeven probleemstelling.
Leermaterialen
::Voor meer informatie, klik hier::
Handboeken:
- Bassant, J., de Roos, S., van Dinther, M., Van Houten, W. & Linnebank, M. (2003). Methoden voor sociaal-pedagogisch hulpverleners. Bussum: Coutinho;
- Vandereycken, W., van Deth, R. (2004). Psychiatrie. Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum;
- Ter Horst, W. (1999). Het herstel van het gewone leven. Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum. (cfr. modeltraject 1).
Bundeling van artikels;
Dokeos.
Studiekosten
De kostprijs wordt geraamd op ongeveer 110 euro.
Studiebegeleiding
De lector is aanspreekbaar tijdens de les of na afspraak (via email: zie item OP-leden).
Onderwijsvormen
Interactieve hoorcolleges;
Gastcolleges door ervaringsdeskundigen;
Concretisering met beeldmateriaal;
Casuïstiek (groepswerk: casusgroepen).
Evaluatievorm
Eerste zittijd
Het examen richt zich op de volledige leerinhoud van dit opleidingsonderdeel. Het aantal vragen wordt bepaald met zorg naar haalbaarheid binnen de voorziene examineringstijd.
1) Schriftelijk examen (80% van de punten) met open en gesloten vragen op kennis-, inzichts- en toepassingsniveau.
2) Opdracht in casusgroepen (20% van de punten).
Bij gewettigde afwezigheid voor groepswerk kan uitzonderlijk een vervangopdracht gegeven worden die men inlevert voor de aanvang van de eerste zittijd.
Deelname aan beide onderdelen zijn in de eerste zittijd verplicht om voor het examen te kunnen slagen.
Er wordt geen deelvrijstelling gegeven voor de tweede zittijd.
Tweede zittijd:
Schriftelijk examen gelijkaardig aan het examen van de eerste zittijd. Dit herexamen draagt 100% van de punten.
OP-leden
Els Cokelaere (els.cokelaere@hogent.be)
|
|
