Trefwoorden
Kinderen en jongeren met ontwikkelingsstoornissen en/of leermoeilijkheden.
Doelstellingen
In de opleidingsonderdelen Orthopedagogiek 1 en Orthopedagogiek 2 (modeltraject 1) kregen de studenten kennis en inzichten mee met betrekking tot deze doelgroep. Het opleidingsonderdeel beoogt de reeds opgedane kennis te verbreden en te verdiepen in verband met de beeldvorming, hulpvragen, organisatie van behandeling en begeleiding, juridische achtergronden, beleid en hulpverleningsmodellen bij kinderen en jongeren met ontwikkelingsstoornissen in het algemeen, autisme en autismespectrumstoornis als pervasieve ontwikkelingsstoornis in het bijzonder. Dit opleidingsonderdeel beoogt bovendien het bewust maken van specifieke aandachtspunten aangaande de begeleiding en behandeling van kinderen en jongeren met een ontwikkelingsstoornis. Gezien de specifieke pedagogische noden van deze doelgroep maakt het opleidingsonderdeel een praktische vertaling van de aangebrachte kennis, inzichten, technieken en methodieken in het omgaan met deze doelgroep. Dit vormt de kern van dit opleidingsonderdeel.
Daarenboven is het orthopedagogische werkveld voortdurend in beweging. Dit toont zich ondermeer in de wijze waarop het werkveld, in het bijzonder het onderwijs, een antwoord tracht te bieden op de specifieke noden van kinderen en jongeren met ontwikkelingsstoornissen en/of leermoeilijkheden. Er wordt binnen dit opleidingsonderdeel ook uitgebreid stilgestaan bij het inclusief onderwijs die stilaan z’n plaats weet te vinden naast het buitengewoon onderwijs en waar ook een toekomstige Bachelor in de Orthopedagogiek als begeleider/ondersteuner tewerkgesteld kan worden.
Dit opleidingsonderdeel wil deze doelstellingen concreet vorm geven door volgende competenties uit het opleidingsprofiel te ondersteunen:
Beroepsspecifieke competenties
-1. Vanuit een professionele houding een antwoord op maat geven, verbaal en non-verbaal, aan de hulpvraag van de cliënt.
Deelcompetentie:
- Onderbouwde keuzes m.b.t. het vraaggestuurd inzetten van dienst- en hulpverlening kunnen
maken.
-2. Organiseren en begeleiden van processen (verzorging, begeleiding en behandeling) m.b.t. het dagelijkse leven.
Deelcompetentie:
- Ontwikkelen, ondersteunen en/of verbreden van competenties m.b.t. zelfzorg, wonen, sociale
vaardigheden, maatschappelijke redzaamheid, zelfbepaling, gezondheid en veiligheid, leren,
vrije tijd en werken.
Algemene competentie
Algemene (generieke) competentie
-3. Vanuit een betrokkenheid, projectmatig en methodisch op een creatieve en divergente wijze oplossingen tot stand brengen voor vraagstukken uit de beroepspraktijk.
Bovenstaande eindcompetenties worden in dit opleidingsonderdeel ondersteund in al hun aspecten ( kennis/ inzicht, vaardigheden, attitude/houding).
Er kan voor dit opleidingsonderdeel gekozen worden in modeltraject 2 of in modeltraject 3 (keuzelijst 1). Het kan een voorbereiding betekenen op de stages. Het sluit aan bij inhouden uit de opleidingsonderdelen Orthopedagogiek 1 en/of Orthopedagogiek 2 (modeltraject 1) en biedt de studenten mogelijke ankerpunten om de stages aan te vatten.
Leerinhoud
In het opleidingsonderdeel wordt de begeleiding van kinderen en jongeren met ontwikkelingsstoornissen in het algemeen (leerstoornissen, communicatiestoornis, tic-stoornissen, ADHD e.a.) en autisme en/of autismespectrumstoornissen in het bijzonder behandeld (aansluitend op de opleidingsonderdelen Orthopedagogiek 1 en 2 uit modeltraject 1). Daarnaast komen ook leermoeilijkheden aan bod, dit als een secundaire problematiek ten gevolge van de ontwikkelingsstoornis.
Dit opleidingsonderdeel omvat:
Beleid en wetgeving
- Wetgeving: attestering en erkenning ontwikkelingsstoornissen algemeen;
- Beleid: diensten en voorzieningen voor diagnostiek, begeleiding en behandeling voor kinderen met ontwikkelingssstoornissen in het algemeen, autisme en/of autismespectrumstoornis in het bijzonder.
Theoretische kaders
- Terminologie: definiëring en begripsomschrijving van ontwikkelingsstoornissen in het algemeen (cfr. DSM-IV) en de pervasieve ontwikkelingsstoornis autisme en autismespectrumstoornis in het bijzonder;
- Evoluties in de visie op, in de zorg voor en de begeleiding van kinderen en jongeren met autisme en/of autismespectrumstoornis;
- Diagnostiek en beeldvorming van kinderen en jongeren met autisme en/of autismespectrumstoornissen (o.a. Auti-R-schaal, CARS, Comvoor);
- Communicatietheorieën;
- Begeleiding en Behandeling (o.a.TEACCH).
Methodieken
Er wordt verder ingegaan op een aantal specifieke methodieken in het omgaan met kinderen en jongeren met autisme en/of autismespectrumstoornissen en dit zowel binnen thuissituatie, school en/of leefgroep.
Buitengewoon onderwijs – inclusief onderwijs
Naast de meer ‘traditionele’ manier van zorg voor kinderen met leermoeilijkheden (als gevolg van een ontwikkelingsstoornis) binnen het buitengewoon onderwijs (cfr. Orthopedagogiek 1 modeltraject 1) is er ook het inclusief onderwijs. Omtrent inclusief onderwijs kunnen volgende inhouden aan bod komen:
- Beleid en wetgeving;
- Historiek en visie;
- Doelenplanning en participatie;
- Werken met netwerk;
- Ondersteuning.
Begincompetenties
De studenten kunnen gebruik maken van de inhouden uit de opleidingsonderdelen Orthopedagogiek 1 en Orthopedagogiek 2 (modeltraject 1).
Eindcompetenties
De competenties uit het opleidingsprofiel vermeld in het luik ‘doelstellingen’ worden integratief ondersteund door volgende eindcompetenties van het opleidingsprofiel:
Op het niveau weten en inzien
De studenten:
- Omschrijven op correcte en kritische wijze de juridische positie, het beleid, de hulpvragen en de gehanteerde hulpverleningsmodellen m.b.t. begeleiding en behandeling van kinderen en jongeren met een ontwikkelingsstoornis in het algemeen, autisme en/of autismespectrumstoornis in het bijzonder;
- Bespreken op kritische wijze belangrijke evoluties in de zorg voor en begeleiding van de kinderen met een ontwikkelingsstoornis in het algemeen, autisme en/of autismespectrumstoornis in het bijzonder, met aandacht voor hedendaagse tendensen als zelfbepaling en vraaggestuurd werken.
Op het niveau toepassen
De studenten:
- Vormen zich op systematische wijze en – indien relevant en mogelijk – door gebruik te maken van aangepaste instrumenten een beeld over de hulpvragen en mogelijke aangrijpingspunten voor behandeling (voor zover haalbaar) in samenspraak met de kinderen en jongeren met een ontwikkelingsstoornis in het algemeen, autisme en/of autismespectrumstoornis in het bijzonder en hun context;
- Hanteren correct de aangebrachte methodieken bij concrete casussen en/of andere vraagstukken betreffende de kinderen en jongeren met ontwikkelingsstoornissen in het algemeen autisme en/of autismespectrumstoornissen in het bijzonder.
Leermaterialen
::Voor meer informatie, klik hier::
Syllabus;
Casusmateriaal (video, uitgeschreven gevalstudies, etc.);
Handboek: Frith Uta (2005). Autisme: verklaringen van het raadsel. Epo, Autisme Centraal;
Gebruik van elektronische leeromgeving.
Studiekosten
De kostprijs wordt geraamd op ongeveer 52 euro.
Studiebegeleiding
De lector biedt begeleiding tijdens de lessen en de werkcolleges. Daarnaast is de lector bereikbaar na afspraak. Via de elektronische leeromgeving worden voorbeeld-examenvragen aan de studenten bezorgd.
Onderwijsvormen
Gezien het opleidingsonderdeel de gestelde competenties ( cfr. item Doelstellingen) beoogt te ondersteunen worden verschillende onderwijsvormen gebruikt.
Theoretische lessen:
Interactief hoorcollege;
Gastcollege met getuigenissen.
Werkcolleges:
Toepassingsopdrachten;
Begeleide oefeningen;
Casusgroepen.
Evaluatievorm
Eerste zittijd
Schriftelijk examen met kennis-, inzicht- en toepassingsvragen staat op 80 % (16/20) van de totale beoordeling.
Het examen richt zich op de volledige leerinhoud van dit opleidingsonderdeel met inbegrip van de groepsopdrachten. Het aantal vragen wordt bepaald met zorg naar haalbaarheid binnen de voorziene examineringtijd. Het examen bevat gesloten en open vragen.
Individuele- en/of groepsopdracht staat op 20 % (4/20) van de totale beoordeling.
Deze taak wordt afgegeven na de stage en maakt – voor zover mogelijk – gebruik van de in de stage opgebouwde kennis, inzichten en vaardigheden met betrekking tot de doelgroep (cfr. opdrachtformat).
Tweede zittijd
De tweede zittijd berust op een schriftelijk examen (100% van de punten) waarbij een vraag zal worden gesteld met betrekking tot de opdracht uit de eerste zittijd.
OP-leden
Katia Perquy (katia.perquy@hogent.be)
|
|
