Trefwoorden
Gespreksmodellen.
Doelstellingen
Als toekomstig opvoeder-begeleider is het van primordiaal belang dat hij/zij op een methodisch verantwoorde wijze hulpverleningsgesprekken kan opzetten in het kader van intake, handelingsplanning en begeleiding van de cliënt en het cliëntsysteem.
Het opleidingsonderdeel wordt in modeltraject 3 aangeboden omdat de student enerzijds over voldoende algemene communicatieve basisvaardigheden en anderzijds over voldoende reële praktijkervaring dient te beschikken. Het opleidingsonderdeel maakt gebruik van reeds eerder verworven professionele gespreksvaardigheden aangebracht in het opleidingsonderdeel Agogische vaardigheden en methoden (modeltraject 1), praktijkseminaries en stage 1 (modeltraject 2) maar vormt tevens een grondige verdieping van de gespreksvoering.
Van de student wordt verwacht dat hij communicatieve competenties kan hanteren in zijn professioneel handelen, de cliënt ondersteunt bij zijn communicatie en tevens kritisch kan reflecteren over zijn eigen communicatieve interventies. Concreet impliceert dit dat van de student wordt verwacht dat hij/zij, vanuit relevante theoretische referentiekaders, hypotheses kan formuleren en op procesmatige wijze methodische interventies kan plaatsen opdat de cliënt copingstrategieën kan ontwikkelen. Vanuit deze optie biedt dit opleidingsonderdeel onontbeerlijke ondersteuning en verdieping naar stage 2 en supervisie in modeltraject 3.
Het opleidingsonderdeel wil deze doelstellingen concreet vorm geven door volgende competenties uit het opleidingsprofiel te ondersteunen:
Beroepsspecifieke competenties
-1. Vanuit zijn eigenheid, en theoretisch ondersteund, op een kritische, communicatieve en creatieve manier professioneel handelen.
Deelcompetenties:
- Doelgericht communicatieve competenties hanteren in professioneel handelen;
- Voortdurend en systematisch reflecteren over de wijze waarop hij vanuit zijn eigenheid en in
interactie met de anderen, gestalte geeft aan het professioneel handelen.
-2. Organiseren en begeleiden van processen met betrekking tot het dagelijkse leven.
Deelcompetentie:
- Ontwikkelen, ondersteunen en/of verbreden van competenties m.b.t. zelfzorg, wonen, sociale
vaardigheden en communicatie, maatschappelijke zelfredzaamheid, zelfbepaling, gezondheid
en veiligheid, leren, vrije tijd en werken.
Algemene competenties
Algemene beroepsgerichte competentie
-3. Zelfstandig definiëren en analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk en toepassen van zinvolle oplossingsstrategieën.
Deelcompetenties:
- Onderscheiden van hoofd- en bijzaken, en aangrijpingspunten identificeren om complexe
probleemsituaties op te lossen;
- Op een inventieve wijze komen tot oplossen van problemen via een systematische werkwijze
gesteund op diverse theoretische kaders.
Algemene (generieke) competentie
-4. Op een correcte wijze mondeling en schriftelijk communiceren met vertegenwoordigers van het eigen en andere beroepenveld en met significante anderen (Beschikken over het vermogen tot communiceren van informatie, ideeën, problemen en oplossingen, zowel aan specialisten als aan leken).
Deelcompetenties:
- Meningen, ideeën en informatie duidelijk en in een correcte taal, met gebruik van relevante
vakterminologie expliciteren (mondeling en schriftelijk);
- Communicatiemiddelen efficiënt en effectief aanwenden in functie van de doelstelling en het
doelpubliek.
Leerinhoud
Gesprektechnische vaardigheden;
Verschillende soorten gespreksmodellen zoals slecht nieuws gesprek, telefoongesprek, begeleidingsgesprek, bemiddelingsgesprek, onderhandelingsgesprek;
Fasen in de gespreksvoering;
Methodische interventies vanuit systeemtheoretische invalshoek;
De communicatieve inzichten afstemmen op de noden van een specifieke doelgroep.
Begincompetenties
Het opleidingsonderdeel sluit aan bij reeds verworven basisinzichten met betrekking tot communicatie aangeboden in het opleidingsonderdeel Agogische vaardigheden en methoden modeltraject 1:
Axioma’s van Watzlawick;
Gespreksvaardigheden zoals actief luisteren, Ik-boodschappen, parafraseren en gevoelsreflectie, vraagstelling.
Eindcompetenties
De competenties uit het opleidingsprofiel vermeld in het luik ‘doelstellingen’ worden integratief ondersteund door volgende eindcompetenties van het opleidingsprofiel:
Op het niveau weten en inzien
De studenten:
- Omschrijven correct met eigen woorden de diverse gespreksmodellen en methodische interventies;
- Analyseren op kritische wijze en geënt op theoretische kaders de fasen in de gespreksvormen en de handvaten voor het voeren van gesprekken;
- Generen hypotheses waarmee men daadwerkelijk aan de slag kan in een gesprek;
- Kaderen een probleem rekening houdend met de context op micro-, meso- en macroniveau.
Op het niveau toepassen
De studenten:
- Lanceren communicatieve interventies zoals opmerken van de benadeling en inzet, steunbronnen exploreren, identiteitsbevorderende interventies uitbouwen, focussen op succes;
- Beoordelen correct eigen en andermans methodische interventies, indien nodig gericht op het bieden van alternatieven;
- Zetten via vraagstelling de cliënt aan tot zelfreflectie, copingstrategieën en zelfevaluatie;
- Expliciteren op een heldere wijze aandachtspunten in de gespreksvoering met een persoon met een specifieke ondersteuningsvraag;
- Maken indien nodig tijdens de gespreksvoering gebruik van ondersteunende communicatieve middelen.
Op het niveau integreren
De studenten:
- Hanteren spontaan de technische gespreksvaardigheden;
- Tonen respect voor het referentiekader van de cliënt en zijn omgeving.
Leermaterialen
::Voor meer informatie, klik hier::
Cursus opgevat als werkboek;
Syllabus bevat artikels uit vaktijdschriften;
Beide zijn af te halen op de cursusdienst van de hogeschool.
Opdrachtformat op Dokeos;
Lidmaatschap van de bibliotheek (vakliteratuur).
Studiekosten
De kostprijs wordt geraamd op ongeveer 10 euro.
Studiebegeleiding
Mogelijkheid tot individuele consultatie van de lector na de les of op een afgesproken moment;
Bespreking van de artikels op Dokeos;
Slides op Dokeos;
Contactgegevens: zie item OP-leden.
Onderwijsvormen
Een gevarieerd palet:
Interactieve hoorcolleges;
Individuele reflectievragen;
Begeleide zelfstudie van de vakliteratuur aan de hand van vragen;
Rollenspelen;
(Via groepswerk) een gesprek voorbereiden, opnemen en kritisch evalueren: de doelstelling van het gesprek is de communicatieve inzichten afstemmen op de specifieke noden van de cliënt.
Peer-, co- en selfassessment aan de hand van observatievragen.
Evaluatievorm
Eerste zittijd
Het opleidingsonderdeel wordt afgesloten op het einde van het semester.
Het opleidingsonderdeel wordt als volgt beoordeeld:
- Schriftelijk examen (50 % van de totale beoordeling cfr 10/20 punten ) bestaande uit open vragen gebaseerd op de volledige leerinhoud en aansluitend bij de eindcompetenties. Het aantal vragen wordt bepaald met zorg naar haalbaarheid binnen de voorziene examineringtijd.
- Praktische proef (50% van de totale beoordeling cfr. 10/20 punten): groepsopdracht (tijdens de lessen voorbereid) waarbij een videofragment wordt opgenomen en kritisch getoetst wordt aan de theoretische inzichten. De oefening is een toepassing van de communicatieve inzichten op een specifieke doelgroep.
Een verplichte aanwezigheid in de lessen is noodzakelijk. Bij gewettigde afwezigheid wordt een individuele vervangopdracht gegeven.
Er is geen deelvrijstelling mogelijk voor de tweede zittijd.
Tweede zittijd
In tweede zittijd wordt een gelijkaardig schriftelijk examen ingericht. De praktische proef wordt vervangen door een extra vraag met betrekking tot de leerstof van dit opleidingsonderdeel. Het examen draagt 100% van de punten.
OP-leden
Vera Van Hove (vera.vanhove@hogent.be)
|
|
