Trefwoorden
Preventie.
Doelstellingen
Veel sociaal-agogisch werkers, opvoeders-begeleiders en maatschappelijk assistenten staan voor de opdracht een preventiebeleid te coördineren of vaak zelf uit de grond te stampen. Essentiële voorbereidingen, zo blijkt in de praktijk, zijn fundamenteel in elk project of programma: Formuleren van probleemstellingen (welk fenomeen willen we eigenlijk voorkomen?) - Stellen van objectieven en doelen ( wat willen we bereiken met onze preventie?) - De keuze van methodologie (op welke manier gaan we dat fenomeen voorkomen?).
Dit opleidingsonderdeel biedt een begrippenkader dat je kunt toepassen in verschillende sectoren en settings waar je beroepsmatig werkt aan een preventieve benadering, preventiebeleid, preventieprojecten of preventieprogramma’s. Het continuüm van universele, selectieve en geïndiceerde preventie maakt daar deel van uit. De raakvlakken en scheidingslijn tussen preventie, interventie en hulpverlening evenals opvattingen over preventie in de gezondheidszorg, pedagogie of jeugdzorg en criminaliteit worden geëxploreerd.
Het opleidingsonderdeel wil deze doelstellingen concreet vorm geven door volgende competenties uit het opleidingsprofiel te ondersteunen:
Beroepsspecifieke competenties
-> Competenties gericht op visie
Ortho
- Vanuit een kritische orthopedagogische invalshoek, een pluralistische houding en de solidariteitsgedachte, maatschappelijke systemen en het beleid sensibiliseren om de belangen van de personen met ondersteuningsbehoefte te behartigen.
Sociaal Werk
- Handelen vanuit een visie die steunt op een breed inzicht in de maatschappelijke werkelijkheid.
-> Competenties gericht op preventie
Ortho
- Preventief handelen binnen de context van de hulp- en dienstverlening.
Sociaal Werk
- Geven op een methodische manier vorm aan de sociaal-agogische processen in hun taakgebieden.
Deelcompetenties:
- Detecteren pro-actief signalen om problemen/probleemsituaties te voorkomen;
- Geven strategisch en praktisch vorm aan preventie.
Algemene (generieke) competenties
-> Reflecteren
Ortho
- Kritisch reflecteren op het functioneren.
Sociaal Werk
- Het vermogen tot kritische reflectie en projectmatig werken.
Sociaal werkers hanteren reflectie als zelfregulatie voor hun denken, voelen en handelen. Reflectie is daarenboven onontbeerlijk bij de uitbouw van een proces. Zij zijn in staat de verschillende stappen in een proces projectmatig uit te werken en hierbij wordt reflectie gehanteerd als instrument ter realisatie, optimalisatie of zelfs innovatie van gemaakte keuzes binnen het te realiseren proces.
Dit opleidingsonderdeel sluit aan bij de kennis van het werkveld en van methoden van een preventieve benadering behandeld in opleidingsonderdelen uit de twee voorgaande modeltrajecten van beide opleidingen:
Ortho
Modeltraject 1
Praktijk van het Orthopedagogisch Handelen 1 en 2.
Modeltraject 2
Orthopedagogische methoden en interventies;
Gezinnen in beweging;
Opvoedingsondersteuning;
Stage 1.
Sociaal Werk
Maatschappelijk Assistent in de Praktijk: Theoretische en praktische bouwstenen 1 en 2;
Werkvelden Sociaal Werk;
Sociaal Werk: Sociologische en beleidsmatige visies;
Stage 1.
Het opleidingsonderdeel kan ondersteunend zijn naar de opleidingsonderdelen Stage 2 en Afstudeerproject in modeltraject 3.
Leerinhoud
Dit opleidingsonderdeel werkt een element uit ‘preventie’ uit dat als basis al in methodisch gerichte vakken aanwezig is, maar waar sommige agogisch werkers zich verder in specialiseren.
Het opleidingsonderdeel omvat:
- Het uiteenzetten van een begrippenkader in de preventie, preventief denken en preventief handelen wordt de noodzakelijke ruimte gegeven;
- Bijzondere aandacht gaat naar het spectrum van preventieve interventies vanuit een welzijns-, een gezondheids- en een criminologisch perspectief. Dit onderdeel legt het accent op een brede en evenwichtige beschouwing van reële of wenselijke acties;
- Op het werkterrein haalbare en bereikbare methoden van praktijkonderzoek of van wetenschappelijk onderzoek worden uitgelegd en toegepast in oefeningen;
- Door strategische vragen en organisatie van preventie te belichten wordt het preventief handelen in een verscheidenheid van toepasselijke settings behandeld;
- Recente literatuur en voorbeelden van good practice nemen een belangrijke plaats in.
Begincompetenties
Dit opleidingsonderdeel sluit aan op de kennis van het werkveld en methoden van een preventieve benadering uit de opleidingsonderdelen:
Ortho
Modeltraject 1
Praktijk van het Orthopedagogisch Handelen 1 en 2.
Modeltraject 2
Orthopedagogische methoden en interventies;
Gezinnen in beweging;
Opvoedingsondersteuning;
Stage 1.
Sociaal Werk
Maatschappelijk Assistent in de Praktijk: Theoretische en praktische bouwstenen 1 en 2;
Werkvelden Sociaal Werk;
Sociaal Werk: Sociologische en beleidsmatige visies;
Stage 1.
Eindcompetenties
De competenties uit het opleidingsprofiel vermeld in het luik ' doelstellingen' worden integratief ondersteund door volgende eindcompetenties van het opleidingsonderdeel:
Op het niveau weten en inzien
De studenten:
- Lichten correct de achtergrond van preventief handelen in het sociaal-agogisch werk toe;
- Formuleren beargumenteerde antwoorden op correct gedetecteerde strategische vragen over preventie;
Op het niveau toepassen
De studenten:
- Situeren juist een concreet preventieproject of –programma in een aantal theoretische modellen.
Op het niveau integreren
De studenten:
- Faciliteren gemotiveerd het preventief denken en handelen in hun professionele omgeving.
Leermaterialen
::Voor meer informatie, klik hier::
Syllabus verkrijgbaar bij de cursusdienst.
Studiekosten
De kostprijs wordt geraamd op ongeveer 5 euro.
Studiebegeleiding
Individuele consultatie mogelijk.
Contactgegevens: zie item OP-leden.
Onderwijsvormen
Overdracht – hoorcollege;
Interactief hoorcollege: responscollege;
College met visualisering;
Discussiecollege;
Projectmatig werken: studenten krijgen instructie om in projectgroepen een preventiestrategie uit te werken en daarin de aangereikte theoretische modellen en vraagstellingen te verwerken.
Kritische reflectie, creativiteit, vermogen om eigen houding en handelen in vraag te stellen, vermogen om in groep een eindproduct of project te realiseren zijn hierin van belang.
Evaluatievorm
Eerste zittijd
De beoordeling van het opleidingsonderdeel op het einde van het semester omvat:
1. Mondeling examen voor 75% van de totale beoordeling.
Deel 1:
- Open vragen naar eigen meningen, standpunten, voorbeelden, achtergronden van strategische of methodische keuzen;
- Gesloten vragen naar geleerde modellen en theorieën.
Voor dit deel kiezen de studenten drie vragen at random. Ze krijgen tijd om een van deze vragen naar keuze schriftelijk voor te bereiden en toe te lichten.
Deel 2:
- Open vragen op basis van het ingeleverde groepswerk met focus op kritische reflectie ten aanzien van de ingenomen standpunten of geponeerde stellingen.
Het examen richt zich op de volledige leerinhoud van dit opleidingsonderdeel.
Het aantal vragen wordt bepaald met zorg naar haalbaarheid binnen de voorziene examineringtijd.
2. Schriftelijk verslag van een groepswerk voor 25% van de totale beoordeling.
Productgericht d.m.v. groepswerk met schriftelijke neerslag.
Tweede zittijd
In de tweede zittijd wordt een gelijkaardig mondeling examen voorzien (100% van de totale beoordeling). Het schriftelijk verslag (groepswerk) uit de eerste zittijd wordt vervangen door een extra vraag (gelinkt aan het projectwerk) met betrekking tot de leerstof van dit opleidingsonderdeel.
OP-leden
Ann Bens (ann.bens@hogent.be)
|
|
