FILOSOFIE
 
Wordt gegeven in 1st jaar professionele Bachelor in het sociaal werk
Hoorcollege [A] 36.0
Werkcollege [B] 12.0
Begel. zelfst./extern werk [C] 0.0
Totale studietijd [D] 168.0
Studiepunten [E] 6
Niveau inleidend
Creditcontract? toelating nodig
Examencontract? toelating nodig
Onderwijstaal Nederlands
Titularis Christian Van Kerckhove
Referentie SCSWKX01A00020
 
Trefwoorden
Filosofie.

Doelstellingen
In het opleidingsonderdeel Filosofie leren studenten afstand te nemen van de concreetheid van de eigen opleiding en hun toekomstig beroep. Het biedt een instrumentarium om de eigen opleiding/het beroep te bevragen, zowel naar de inhoud als naar grondslagen. Het aanleren van een ‘filosofische attitude’ staat daarbij centraal: de houding om gevestigde standpunten en posities systematisch te onderzoeken, te bevragen en te onderwerpen aan de vraag naar de redenen, de fundering en de rationaliteit ervan. In het kader van deze opleiding is het bovendien belangrijk om studenten vertrouwd te maken met en hun de zin te helpen inzien van een kritische denkhouding ten aanzien van mens en maatschappij.

Het opleidingsonderdeel wil deze doelstellingen concreet vorm geven door volgende competenties uit het opleidingsprofiel te ondersteunen:

Algemene competenties
Algemene (generieke) competenties
-1. Denk- en redeneervaardigheid;

-2. Het verwerven en verwerken van relevante informatie;

-3. Het vermogen tot kritisch reflectie en projectmatig werken;

-4. Creativiteit;

-5. Het vermogen tot communiceren van informatie, ideeën, problemen en oplossingen, zowel aan specialisten als aan leken;

-6. Een ingesteldheid tot levenslang leren.

Het opleidingsonderdeel wil een inleiding geven in de Filosofie. Gezien het inleidende karakter werd ervoor gekozen het opleidingsonderdeel Filosofie in modeltraject 1 te situeren. Op die manier draagt het opleidingsonderdeel bij tot het aangeven van algemene denk- en referentiekaders waarop studenten ook bij andere opleidingsonderdelen zowel in modeltraject 1 als in modeltraject 2 en modeltraject 3 terug kunnen vallen.

Leerinhoud
De cursus bestaat uit twee delen: theoretisch en toegepast.
De theoretische cursus is een historische overzichtscursus, hier en daar gekoppeld aan thematische invalshoeken en/of uitdiepingen.
We beginnen bij de Grieken en eindigen met de behandeling van enkele stromingen uit de 20ste eeuw.
De belangrijkste thema's van een bepaalde filosoof worden uitgelegd, gesitueerd in de tijd en geactualiseerd.
We hebben aandacht voor:
- Het verschil tussen mythe, religie, filosofie en wetenschap;
- Het onderscheid tussen idealisme en materialisme, tussen rationalisme en empirisme;
- De voorwaarden tot geluk, de thema's vrijheid en verantwoordelijkheid, etc.
Onder andere volgende inhouden komen binnen dit opleidingsonderdeel aan bod:
Typering filosofie:
- Definiëring;
- Filosofie en wetenschap;
- Wijsgerige kennisverwerving;
- Wereld als complex;
- Bijzondere benadering;
Historische overzicht filosofie met duiding, situering en actualisering van de diverse auteurs/stromingen:
- De Griekse filosofie: voorsocratische filosofie, bloeitijd Griekse wijsbegeerte, Griekse en Romeinse filosofie na Aristoteles;
- Renaissance, Barok en Verlichting;
- Kant;
- De filosofie in de 19de eeuw: romantiek en idealisme, positivisme, Schopenhauer en Kierkegaard;
- Filosofie in de 20ste eeuw: Sartre, Foucault.

Begincompetenties
Eindtermen secundair onderwijs.

Eindcompetenties
De competenties uit het opleidingsprofiel vermeld in het luik 'doelstellingen' worden integratief ondersteund door volgende eindcompetenties van het opleidingsonderdeel:

Op het niveau weten en inzien
De studenten
- Expliciteren met zin voor essentie hoe diverse filosofische denkwijzen bijdragen aan de emancipatorische ontwikkeling van elk individu;
- Linken inzichtelijk individuele en maatschappelijke probleemgebieden aan filosofische en ethische denkkaders;
- Omschrijven correct diverse wereldbeelden, mensbeelden en/of levensbeschouwingen.

Op het niveau toepassen
De studenten:
- Hanteren kritisch geselecteerde waardevolle informatie in functie van sociale vraagstukken;
- Relateren beargumenteerd het eigen mens- en wereldbeeld aan de sociaal-filosofische context.

Leermaterialen
::Voor meer informatie, klik hier::
Ondersteunend cursusmateriaal en syllabus: te verkrijgen op de cursusdienst, de cursus wordt door de Hogeschool Gent gratis aangeboden;
Materiaal dat resulteert uit het werken in kleinere groepen;
Materiaal uit lezingen en debatten, readers, slides powerpointpresentaties, e.d.

Studiekosten
De kostprijs wordt geraamd op ongeveer 15 euro.

Studiebegeleiding
Individuele consultatie op afspraak.
Contactgegevens: zie item OP-leden.

Onderwijsvormen
Hoorcollege:
Interactief hoorcollege: college met visualisering, discussiecollege.
Werkcollege:
Thematisch werken in kleine groepen met leergesprek: filosofische teksten (fragmenten) analyseren en klassikaal bespreken.
Debat:
Gemodereerd door de lector als praktische oefening rond ‘argumentatieleer’: uitdiepen van een thema gekoppeld aan het argumenteren van een eigen standpunt.

Evaluatievorm
Er is een schriftelijk examen voor dit opleidingsonderdeel voorzien in de examenperiode op het einde van het semester waarin het opleidingsonderdeel werd gevolgd, bestaande uit:
- open vragen: 3 vragen, tellen voor 60% van de punten;
- meerkeuzevragen: 2 reeksen van 10, tellen voor 40% van de punten.
Het examen richt zich op de volledige leerinhoud van dit opleidingsonderdeel.
Het aantal vragen wordt bepaald met zorg naar haalbaarheid binnen de voorziene examineringtijd.

Tweede zittijd
In de tweede zittijd wordt een gelijkaardig schriftelijk examen voorzien.

OP-leden
Betrokken lesgevers:
Christian Van Kerckhove (Christian.vankerckhove@hogent.be)
Dieter Gryp (dieter.gryp@hogent.be)
Maurice Walgraeve (maurice.walgraeve@hogent.be)
e.a.