Trefwoorden
b230- Bacteriologie, b510- infecties, b725 diagnostiek
Doelstellingen
Dit opleidingsonderdeel is in het curriculum opgenomen omdat volgens het KB van 2 juni 1993 een medisch laboratoriumtechnoloog
belast moet kunnen worden met het uitvoeren van microbiologisch onderzoek op in vitro stalen van menselijke oorsprong.
Het wordt aangeboden op het moment in het curriculum dat de student de competenties verworven heeft van het opleidingsonderdeel
medische bacteriologie van het tweede jaar MLT. In het tweede jaar werd er gewerkt met ATCC-culturen en de student heeft er de
competentie ontwikkelt om courante microbiologische technieken te kunnen toepassen.
In dit opleidingsonderdeel zullen de studenten de manipulaties voornamelijk uitvoeren op klinische stalen.
De studenten maken kennis met de verschillende soorten klinische stalen, de begeleidende formulieren,
de verschillende transportmedia en de vereiste transportvoorwaarden. De bedoeling van dit opleidingsonderdeel
is het uitbreiden van de kennis betreffende de bacteriële ziekteverwekkers naar de gram-positieve
bacteriën, de zuurvaste bacteriën, de Spirochaetales en de Chlamydia en Mycoplasmata.
Tevens verwerven de studenten inzicht en een zekere vaardigheid op het vlak van het isoleren en biochemisch identificeren van
bacteriële infectiekiemen uit specifieke klinische stalen (urine, faeces, sputum), conform de normen van het
kwaliteitshandboek. Belangrijk aandachtspunt hierbij is dat de student per staal de voornaamste ziekteverwekkers kent
en kan onderscheiden van de commensale flora. De studenten ontwikkelen de vaardigheid om via PCR de genotypische
resistentie van een bacteriële kiem te bepalen en maken kennis met de HACCP-methode.
Tot slot is het de bedoeling dat de student actief de recente ontwikkelingen op het terrein van de medische bacteriologie
opvolgt door gericht opzoekwerk en hierover een vlotte uiteenzetting geeft, ook in een andere taal (Engels of Frans) .
Dit opleidingsonderdeel stimuleert binnen het geheel van de opleiding de volgende algemene competenties:
teamwork
veilig en milieubewust werken
kunnen uitvoeren van eenvoudige leidinggevende taken
Verticale coherentie:
Dit opleidingsonderdeel steunt rechtsreeks op het opleidingsonderdeel medische bacteriologie (2 MLT)
en pathologie (2MLT).
Dit opleidingsonderdeel vormt op zijn beurt de basis voor de stage medische bacteriologie (3 MLT)
Horizontale coherentie :
Andere infectieuze micro organismen kunnen gelijkaardige ziektebeelden verwekken. Het is de bedoeling dat de student
verbanden legt met het opleidingsonderdeel Mycologie, parasitologie en virologie (3MLT) in het kader van de uitvoering
van een differentiële diagnose.
Tevens is het de bedoeling dat de studenten de talrijke raakvlakken tussen de wereld van de bacteriologie
en de biotechnologie (3 MLT) ontdekken (gebruik van bacteriën als gastheer voor vectoren,
toepassing van bacteriën in de productie van recombinante eiwitten en probiotica… enz)
Leerinhoud
Theorie
De volgende topics worden
thematisch behandeld:
Pathologische specimens (Identificatie ,Transportmateriaal, transportomstandigheden,
soorten microbiologische specimens en staalname)
Gram negatieve kokken
Grampositieve kokken
Aerobe grampositieve staven
Anaërobe grampositieve bacillen
Spirochaetales
Mycobacterium
Mycoplasmata en Chlamydia
Keuze van cultuurbodems en strategie voor diverse specimens
HACCP
Practicum
Screening op MRSA
Urine : sediment en cultuur
Coprocultuur
Genotypische resistentiebepaling : opsporen van ERMB-gen
Bepaling van het aeroob kiemgetal in voedingswaren
Evaluatieoefening : copro/urine
Geven van een presentatie
De studenten voeren alle proeven individueel uit in een team van twee studenten binnen een klasgroep
van maximum 18 studenten. Op deze manier wordt de optimale kans geboden tot het verwerven en toepassen
van kennis en inzicht, het toepassen van praktische vaardigheden op een veilige manier en het teamgericht werken.
Begincompetenties
Voorkennis : Opleidingsonderdeel medische bacteriologie 2 MLT
Voor dit opleidingsonderdelen moet de student een credit behaald hebben, gedelibereerd zijn of een vrijstelling bekomen hebben op basis van EVK of EVC.
Eindcompetenties
Algemene competenties
Denk en redeneervaardigheid
Kunnen uitvoeren van eenvoudige leidinggevende taken
Teamgericht werken
Ingesteldheid tot levenslang leren
Specifieke competenties
1. Het verwerven van algemene vakbekwaamheid met inbegrip van GLP als ondersteuning van bij het verder uitbouwen van beroepsspecifieke competenties
Onder meer:
- kennis hebben van de gram-positieve bacteriën, de zuurvaste bacteriën, de Spirochaetales en de Chlamydia en Mycoplasmata.
2. Kunnen uitvoeren van microbiologische technieken
Onder meer:
- Kunnen uitvoeren van manipulaties op klinische stalen
- kennis hebben van de verschillende soorten klinische stalen, de begeleidende formulieren, de verschillende transportmedia en de vereiste transportvoorwaarden
- Kunnen isoleren en biochemisch identificeren van bacteriële infectiekiemen uit specifieke klinische stalen (urine, faeces, sputum), conform de normen van het kwaliteitshandboek
- Per staal de voornaamste ziekteverwekkers kennen en kunnen onderscheiden van de commensale flora
- Via PCR de genotypische resistentie van een bacteriële kiem kunnen bepalen
- Kennis hebben van de HACCP-methode.
Leermaterialen
::Voor meer informatie, klik hier::
1. Studiemateriaal voor het examen :
- Syllabus (cursusdienst Hogent):
Van Mechelen E., Samenvattende nota’s medische microbiologie
- Verslagen en presentaties van de studenten en de docent
2. Ondersteunende Vakliteratuur:
- Cursusdienst Hogent
Medische microbiologie voor laboratoriumtechnologen deel I , Verhaegen J., Lagrou K., Pyckavet M., Acco
Medische microbiologie voor laboratoriumtechnologen deel II, L. Verbist en J. Verhaegen, Acco
- Bibliotheek Departement Gezondheidszorg Vesalius :
Colour atlas of infectious diseases Emond R., Welsby P., Rowland H., London [etc.] Mosby 2003
Diagnostic Microbiology, Baron E.J., Peterson L.R., Finegold S.M., Mosby
Infectious disease, Bannsister, Begg, Gillepsie, 2nd edition, Blackwell Science, 2000
Infectious diseases Volume one Cohen J., London [etc.] Mosby 2004
Infectious diseases Volume two Cohen J., London [etc.] Mosby 2004
Medical Microbiology, Mims C. e.a., 3rd edition, Mosby 2004
Problem-oriented clinical microbiology and infection / Hilary Humphreys, William L. Irving, Oxford : Oxford university press, 2004..
Microbiologie en infectieziekten, Hoepelman, van der Noordaa, Sauerwein, Verbrugh, Bohn Stafleu van Loghum, 2002
- Internet
Websites vermeld onder “Links” op dokeos
Studiekosten
Syllabus practicum : € 5
Syllabus theorie : € 5
Cursus Acco deel I en deel II : € 25
Studie uitstap : € 15
Studiebegeleiding
Moeilijkheden bij het verwerven van het inzicht in de leerstof en/of het verwerven van de vereiste vaardigheden,
worden door de student gemeld of door de docent opgemerkt en bijgestuurd door individuele begeleiding
van de studenten tijdens de practica.
Peer teaching wordt eveneens aangewend om moeilijkheden bij het verwerven van de leerstof/vaardigheden
te remediëren.
De docent traceert hiaten via de permanente evaluatie (beoordeling verslagen en tussentijdse toetsen
en observatie van de studenten tijdens de practica).
Op dokeos kunnen de studenten terecht voor bijkomende informatie, voor foto’s
van microscopische preparaten en biochemische testen en voor oefeningen en zelf testen.
Onderwijsvormen
De theorie wordt aangebracht via hoorcolleges (inzicht/kennis). Voor het uitdiepen van de leerstof
en het aansluiten bij de actualiteit worden ook video voorstellingen gebruikt. Een deel van de leerstof wordt
door de studenten verworven door het geven van een presentatie. Deze topics worden door de studenten bepaald en
vormen een uitdieping/actualisatie van de hoofdstukken uit de cursus. Ze verrichten hiervoor het nodige opzoekwerk (bibliotheek).
Tijdens de practica voeren de studenten hands on experimenten uit op klinische stalen
met als doel de reeds vroeger aangeleerde courante microbiologische basisvaardigheden op een veilige manier
toe te passen en dit een binnen een zinvolle strategie (toegelicht in de hoorcolleges).
Er wordt gebruik gemaakt van dokeos : de student kan hier extra informatie vinden, beeldmateriaal en zelftesten.
In het kader van andere opleidingsonderdelen (instrumentele chemie en geïntegreerd project (2 MLT),
klinische chemie en kwaliteitszorg (2 MLT en 3 MLT) brengen de studenten studiebezoeken aan
medische laboratoria waaronder de afdeling bacteriologie.
Evaluatievorm
Permanente evaluatie (30 %)
De permanente evaluatie gebeurt
- via de beoordeling van de verslagen (opbouw structuur van het verslag, overzichtelijkheid, volledigheid,
correct taalgebruik, bekomen eindresultaat).
- via de beoordeling van praktische vaardigheden en competenties tijdens de practica (steriel werken,
bekomen van geïsoleerde kolonies, veilig en milieubewust werken, teamwork…)
- via de beoordeling van korte schriftelijke toetsen
- via de beoordeling van een presentatie (ook met peerassessment)
Geen tweede zittijd mogelijk.
Mondeling examen (70 %)
Voor het mondelinge examen krijgen de studenten een schriftelijke voorbereidingstijd voor het beantwoorden van vragen
betreffende de leerstof. Vervolgens lichten de studenten hun antwoorden op de vragen mondeling toe en
krijgen ze een vraag zonder schriftelijke voorbereiding. Daarna krijgen de studenten een schriftelijke voorbereiding
om enkele vragen over een Engelstalig artikel (vakliteratuur) te beantwoorden.
Deze antwoorden lichten ze tot slot mondeling toe.
Tweede zittijd mogelijk.
OP-leden
Dr. Els Van Mechelen
|
|
