Trefwoorden
pedagogische professionaliteit van leraren, diversiteit en interculturaliteit in onderwijs, zorgverbreding, ethiek van het leraarschap
Doelstellingen
Dit opleidingsonderdeel levert, samen met andere opleidingsonderdelen van de SLO, ondersteunende kennis voor de beheersing van volgende decretaal bepaalde basiscompetenties voor leraren:
• De beginsituatie van de leerlingen en de leerlingengroep achterhalen
• Aangepaste werkvormen en groeperingsvormen bepalen
• Een krachtige leeromgeving realiseren met aandacht voor de heterogeniteit binnen de leergroep
• De leraar kan in overleg met collega’s deelnemen aan zorgverbredingsinitiatieven en die laten aansluiten bij de totaalbenadering van de school
• Omgaan met de diversiteit van de leergroep
• In overleg een positief leefklimaat creëren voor de leerlingen in klasverband en op school
• De emancipatie van de leerlingen bevorderen
• Door attitudevorming leerlingen op individuele ontplooiing en maatschappelijke participatie voorbereiden.
• Actuele maatschappelijke ontwikkelingen hanteren in een pedagogische context
• Adequaat omgaan met leerlingen in sociaal-emotionele probleemsituaties en/of met gedragsmoeilijkheden
• Strategieën inzetten om te communiceren met anderstalige leerlingen
• Vernieuwende elementen aanwenden en aanbrengen
• Kennisnemen van toegankelijke resultaten van onderwijsonderzoek relevant voor de eigen praktijk
• Het eigen functioneren bevragen en bijsturen
• Zich op de hoogte stellen van en discreet omgaan met gegevens over de leerling
• Met ouders/verzorgers communiceren over hun kind in de school
• In overleg met het team communiceren met de ouders/verzorgers over het klas- en schoolgebeuren, rekening houdend met de diversiteit tussen de ouders
• Met ouders/verzorgers een gesprek voeren over opvoeding en onderwijs
• Strategieën ontwikkelen om te communiceren met anderstalige ouders
• Overleggen en samenwerken binnen het schoolteam
• De eigen pedagogische en didactische opdracht en aanpak in team bespreekbaar maken
• Met hulp van collega’s contacten leggen, communiceren en samenwerken met externe instanties die onderwijsbetrokken initiatieven aanbieden
• De leraar kan in functie van gelijke onderwijskansen en in overleg met collega’s, contacten leggen, communiceren en samenwerken met de brede sociaal-culturele sector
• Deelnemen aan het maatschappelijk debat over onderwijskundige thema's
• Dialogeren over het beroep van de leraar en de plaats ervan in de samenleving
• Actuele maatschappelijke thema's en ontwikkelingen identificeren en kritisch het sociaal-politieke, sociaal-economische,benaderen rond het cultureel-wetenschappelijkelevensbeschouwelijke, cultureel-esthetische en domein
Leerinhoud
Vertrekkend vanuit een algemene mens- en onderwijsvisie (gericht op verantwoordelijkheid, zelfrealisatie, mondigheid,vrijheid en kritische enculturatie in een sociaal rechtvaardige en democratische samenleving), zullen een aantal thema's worden behandeld zoals:-
maatschappelijke ontwikkelingen en de pedagogische professionaliteit van de leraar;
- de relatie tussen leraar en leerlingen benaderd vanuit de ethiek van het leraarschap omvattende de zorg voor de leerling als persoon, de waardeopvoeding en het wederkerigheidsperspectief;
- doelen en methodieken van bewuste waardeopvoeding;
- concepten en modellen van leerzorg, intercultureel onderwijs, diversiteit (sociaal, cultureel, …) en leren;
- gelijke onderwijskansen en zorgverbreding in het onderwijs;
- kennismaking met diverse sociale en culturele achtergronden van ouders;
- het welbevinden van de leerling en de affectieve component van het leren op school;
- modellen van leerlingenbegeleiding en omgaan met jongeren met leerproblemen en socio-emotionele problemen;
- CLB en andere externe ondersteuningsdiensten, o.m. in functie van gesprekken met ouders;
- actuele opvattingen over opvoedingsverantwoordelijkheid van ouders en school gerelateerd aan modellen van leerlingenbegeleiding;
vakoverschrijdende eindtermen (sociale vaardigheden en burgerzin);
methodieken voor pedagogische reflectie.
Begincompetenties
De algemene academische competenties die verwacht worden van de academische bachelor en master.
Eindcompetenties
• De pedagogische opdracht van het onderwijs omschrijven en relateren aan een sociale rationaliteit en een emancipatorische onderwijsvisie.
• Gelijke onderwijskansen, zorgverbreding, intercultureel onderwijs en inclusief onderwijs verbinden aan de morele en pedagogische imperatieven van het leraarschap.
• Het belang aangeven van het werken in team en het coöperatief werken in functie van inclusief onderwijs en zorgverbreding.
• Methodieken met betrekking tot bewuste waardeopvoeding vergelijken en beoordelen op grond van een emancipatorische onderwijsvisie.
• Methodieken herkennen en hanteren met betrekking tot omgaan met diversiteit.
• Leerproblemen herkennen en betrekken op modellen van leerlingenbegeleiding.
• Het concept van de leraar als cultuurparticipant (de leraar als intellectueel) betrekken op de pedagogische professionaliteit van de leraar.
• Reflectie en ethiek van het leraarschap aan elkaar verbinden.
• Concrete pedagogische situaties en casussen nalyseren en op basis hiervan voorstellen formuleren
Leermaterialen
::Voor meer informatie, klik hier::
Nicaise, I. & Desmet, E. (2008). Gelijke kansen op school: het kan. Zestien sporen voor praktijk en beleid. Mechelen: Plantijn
Aanvullende slides op minerva
Referenties
• Aelterman, A. (2002). De rol van de lerarenopleidingen in het ontwikkelen van de rol van de leerkracht als opvoeder. Impuls voor onderwijsbegeleiding, 32, (3), 126-141.
• Artiles, A., Kozleski, E., Dorn, S., Christenene, C. (2006). Learning in Inclusive Education Research: Re-mediating Theory and Methods with a transformative Agenda. Review of Research in Education, 30, 65-108.
• Fenstermacher, G. D. (1990). Some moral considerations on teaching as a profession. In J. I. Goodlad, Soder, R., & Sirotnik, K. A. (Eds.), The moral dimensions of teaching (pp. 130-151). San Francisco, Oxford: Jossey-Bass.
• Goodson, I. & Hargreaves, A. (2003). The Ethical Teacher, Maidenhead-Philadelphia: Open University Press.
Studiekosten
Geraamde totaalprijs: 39.0 EUR
Studiebegeleiding
Interactieve ondersteuning via Minerva.
Op afspraak.
Feedback verloopt op afspraak na het examen en via algemene feedback op Minerva.
Onderwijsvormen
• hoorcollege
• werkcollege
• werkcollege: met bespreking van (klinische) casussen
Na enkele algemene inleidende lessen betreffende het opzet en de visie die in dit opleidingsonderdeel gehanteerd worden, zullen de lessen worden opgebouwd rond de hierboven genoemde thema's. Om de praktijkgerichtheid te verhogen worden ook een aantal gastsprekers uitgenodigd.
Zoveel als mogelijk wordt met case studies gewerkt die de studenten dienen te verwerken en te becommentariëren vanuit hun eigen ervaringen. Het pedagogisch - procesmatig werken staat hierin centraal: perceptie van (probleem/begin)situatie, het beschrijven van de gewenste situatie, het voorstellen van probleemoplossingen.
In kleine groepen worden specifieke methodieken uitgediept (rond reflectie, omgaan met diversiteit). Voor de student-leraren in een LIO-baan worden de bovenstaande doelstellingen en competenties gerealiseerd via een alternatief portfoliotraject. De opdrachten zijn uitgewerkt in een handleiding. Er wordt voorzien in een aantal contactmomenten, een aantal verplicht te volgen lessen/of seminaries – afhankelijk van de onderwijsopdracht van de LIO -, intervisie en gepaste begeleidingsmomenten, o.m. individuele en groepssupervisie. Een kandidaat met een LIO-baan van minder dan 250 uren (dit komt overeen met een lesopdracht van minder dan 7u per week) wordt niet toegelaten tot het portfoliotraject. De student volgt dan het gewone leertraject.
Evaluatievorm
Periodegebonden evaluatie
Schriftelijk examen met open vragen
De student die zich onttrekt aan periodegebonden en/of niet-periodegebonden evaluaties wordt niet geslaagd verklaard.
OP-leden
Antonia Aelterman
|
|
