Trefwoorden
Personen met gedrags-, emotionele- en/of psychische stoornissen.
Doelstellingen
Het orthopedagogische werkveld is voortdurend in beweging. Naast de ‘traditionele’ orthopedagogische sectoren zien we de laatste jaren dan ook een verbreding naar specifieke doelgroepen waaronder personen die middelen misbruiken, geïnterneerden en personen met psychische stoornissen. Omwille van – voor iedere doelgroep – specifieke noden en behoeften beoogt dit opleidingsonderdeel studenten verdiepende kennis en inzicht te geven met betrekking tot belangrijke aspecten (o.a. beeldvorming, hulpvraag, organisatie van behandeling en begeleiding, beleid, juridische aspecten en achtergronden, hulpverleningsmodellen) aangaande deze doelgroepen. Daarnaast wordt ook aandacht besteed aan relevante geëigende methodieken. Het wil de studenten ook bewust maken van specifieke aandachtspunten aangaande de begeleiding en behandeling van deze cliënten.
De keuze voor dit opleidingsonderdeel kan aansluiten bij de doelgroep van de stage. Het opleidingsonderdeel ondersteunt de eventuele integratie van de behandelde inhouden in stage-ervaringen en in het toekomstig professioneel handelen in het werkveld.
Dit opleidingsonderdeel wil deze doelstellingen concreet vorm geven door volgende competenties uit het opleidingsprofiel te ondersteunen:
Beroepsspecifieke competenties
-1. Vanuit een professionele houding een antwoord op maat geven, verbaal en non-verbaal, aan de hulpvraag van de cliënt.
Deelcompetentie:
- Onderbouwde keuzes m.b.t. het vraaggestuurd inzetten van dienst- en hulpverlening kunnen
maken.
-2. Organiseren en begeleiden van processen (verzorging, begeleiding en behandeling) m.b.t. het dagelijkse leven.
Deelcompetentie:
- Ontwikkelen, ondersteunen en/of verbreden van competenties m.b.t. zelfzorg, wonen, sociale
vaardigheden, maatschappelijke redzaamheid, zelfbepaling, gezondheid en veiligheid, leren,
vrije tijd en werken.
Algemene competentie
Algemene (generieke) competentie
-3. Vanuit een betrokkenheid, projectmatig en methodisch op een creatieve en divergente wijze oplossingen tot stand brengen voor vraagstukken uit de beroepspraktijk.
Er kan voor dit opleidingsonderdeel gekozen worden in modeltraject 2 of in modeltraject 3 (keuzelijst 1). Het kan een voorbereiding betekenen op de stages. Het sluit aan bij inhouden uit de opleidingsonderdelen Orthopedagogiek 1 en/of Orthopedagogiek 2 (modeltraject 1) en biedt de studenten mogelijke ankerpunten om de stages aan te vatten.
Leerinhoud
In het opleidingsonderdeel worden een aantal specifieke orthopedagogische doelgroepen behandeld i.c. personen die middelen misbruiken, geïnterneerden en personen met psychische stoornissen.
Dit opleidingsonderdeel omvat:
Beleid en wetgeving rond de besproken specifieke doelgroepen waaronder:
- Wetgeving rond internering en collocatie;
- Federale drugnota en implicaties voor het beleid;
- Maatregelen voor middelengebruikers (bvb. therapeutisch advies, bemiddeling in strafzaken,
voorwaardelijke invrijheidstelling etc.);
- Beleid en mogelijke diensten en voorzieningen.
Theoretische kaders
- Terminologie;
- Evoluties in de visie op, zorg voor en begeleiding van de besproken doelgroepen
(bijvoorbeeld medische visie vs. sociale visie);
- Diagnostiek en beeldvorming;
- Behandeling (bvb. drugvrije vs. harm reduction benadering / centra voor geïnterneerden –
forensisch psychiatrische units).
Methodieken
Per doelgroep (eventueel op basis van de stage) kunnen een of meerdere methodieken worden
aangebracht en/of verdiept waaronder bijvoorbeeld:
- Terugvalpreventie (middelenmisbruik);
- Beeldvorming en assessment op basis van gestandaardiseerde instrumenten
(bvb. EuropASI – drugmisbruik);
- Behandelingsmodellen voor geïnterneerden bijvoorbeeld in het kader van gedwongen
behandeling (geïnterneerden);
- Methodieken voor personen met een dubbele diagnose (personen met psychische stoornissen
en middelenmisbruik);
- Gespreksvaardigheden (bvb. motivational interviewing);
- Omgaan met agressie;
- etc.
Begincompetenties
De studenten kunnen gebruik maken van de inhouden van de volgende opleidingsonderdelen:
Modeltraject 1
Orthopedagogiek 1;
Orthopedagogiek 2.
Eindcompetenties
De competenties uit het opleidingsprofiel vermeld in het luik ‘doelstellingen’ worden integratief ondersteund door volgende eindcompetenties van het opleidingsonderdeel:
Op het niveau weten en inzien
De studenten:
- Omschrijven op correcte en kritische wijze de juridische positie, het beleid, de hulpvragen en de gehanteerde hulpverleningsmodellen m.b.t. de besproken bijzondere doelgroepen;
- Bespreken op kritische wijze belangrijke evoluties in de zorg voor en begeleiding van de besproken doelgroepen, met aandacht voor hedendaagse tendensen als zelfbepaling en vraaggestuurd / vraaggericht werken.
Op het niveau toepassen
De studenten:
- Vormen zich op systematische wijze en – indien relevant en mogelijk – door gebruik te maken van aangepaste instrumenten een beeld over de hulpvragen en mogelijke aangrijpingspunten voor behandeling (voor zover haalbaar) in samenspraak met de cliënt;
- Hanteren correct de aangebrachte methodieken bij concrete casussen en/of andere vraagstukken betreffende één van de besproken doelgroepen (mogelijks in functie van de eigen stage).
De competenties voor dit opleidingsonderdeel kunnen eventueel verworven worden via deelname aan een internationaal project. Dit project is afhankelijk van de internationale samenwerkingsverbanden die gerealiseerd worden tijdens een lopend academiejaar. De student kan kiezen om hieraan deel te nemen als alternatief voor de gewone lessen. Voor de aanvang van de lessenreeks wordt duidelijke informatie doorgeven over het project en de specifieke evaluatiecriteria hiermee verbonden.
Leermaterialen
::Voor meer informatie, klik hier::
Syllabus te verkrijgen bij de cursusdienst;
Studieboek: Vandevelde, S. & Broekaert, E. (verschijnt in 2009). A pioneer of milieu therapy: The life and work of Maxwell Jones. Antwerpen, Apeldoorn: Garant.
Casusmateriaal (bijvoorbeeld video, uitgeschreven gevalsstudies, etc.);
Gebruik van elektronische leeromgeving.
Studiekosten
De kostprijs wordt beraamd op ongeveer 30 euro.
Studiebegeleiding
De docent biedt begeleiding tijdens de lessen en werkcolleges;
Daarnaast is de docent bereikbaar na afspraak;
Via de elektronische leeromgeving worden voorbeeld-examenvragen aan de studenten bezorgd.
Contactgegevens: zie item OP-leden.
Onderwijsvormen
Gezien het opleidingsonderdeel de gestelde competenties ( cfr. item Doelstellingen) beoogt te ondersteunen worden verschillende onderwijsvormen gebruikt.
Theoretische lessen:
Interactief hoorcollege.
Werkcolleges:
Toepassingen;
Begeleide oefeningen in functie van de doelgroep.
Dit opleidingsonderdeel ondersteunt, gelinkt aan haar inhoudelijke eigenheid, de mogelijkheid tot implementatie van internationale gastsprekers en/of bezoeken in internationale context.
Evaluatievorm
Eerste zittijd
Een schriftelijk examen met kennis-, inzicht- en toepassingsvragen.
Het examen richt zich op de volledige leerinhoud van dit opleidingsonderdeel. Het aantal vragen wordt bepaald met zorg naar haalbaarheid binnen de voorziene examineringtijd. Het examen bevat gesloten en open vragen.
Tweede zittijd
De evaluatie in de tweede zittijd berust op een gelijkaardig schriftelijk examen.
OP-leden
Stijn Vandevelde (stijn.vandevelde@hogent.be)
|
|
