Trefwoorden
Ouderenzorg.
Doelstellingen
In een opleiding Sociaal Werk afstudeerrichting Maatschappelijk Werk valt een opleidingsonderdeel Ouderenzorg niet meer weg te denken. Met de toenemende vergrijzing van de bevolking leeft ook de verwachting en de nood dat het zorgcircuit rond deze doelgroep meer maar vooral 'anders' dient uitgebouwd te worden.
Dat hierin ook een belangrijke taak weggelegd zal zijn voor maatschappelijk werkers heeft geen verdere argumentatie nodig.
Daarnaast zou men zich de vraag kunnen stellen of de vaardigheden, attitudes en basiscompetenties zoals beschreven in het opleidingsprofiel, en die als dusdanig nagestreefd worden doorheen het opleidingscurriculum, niet voldoende zijn om professioneel met deze doelgroep te kunnen werken en om te gaan. Tot op zekere hoogte is dit een te verdedigen standpunt.
Toch is stilstaan bij en besef hebben van het beeld dat wij van ouderen hebben onmisbaar in de communicatie met deze doelgroep en bepaalt het dus in sterke mate ons professioneel functioneren met betrekking tot deze doelgroep. Zo zal bijvoorbeeld ons handelen anders zijn als we de oudere kunnen zien en ervaren als nog dynamische en actieve betrokkenen in onze maatschappij dan wanneer wij diezelfde oudere zien als burgers die tengevolge van een fysische en psychische 'aftakeling' minder deel gaan uitmaken van diezelfde maatschappij.
Het opleidingsonderdeel wil deze doelstellingen concreet vorm geven door de competenties uit het opleidingsprofiel te ondersteunen:
Beroepsspecifieke competenties
Sociaal werkers:
-1. Handelen vanuit een visie die steunt op een breed inzicht in de maatschappelijke werkelijkheid;
-2. Dragen bij tot de profilering en ontwikkeling van de professionele identiteit.
Algemene competenties
Algemene beroepsgerichte competentie
-3. Kunnen oplossingsgericht werken in de zin van het zelfstandig kunnen definiëren en analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk en het kunnen ontwikkelen en toepassen van zinvolle oplossingsstrategieën;
Algemene (generieke) competentie
-4. Het verwerven en verwerken van informatie.
Sociaal werkers informeren zich adequaat en efficiënt.
Informatiebronnen worden op hun waarde getoetst en contextueel geduid. Zij kunnen ook ingewonnen informatie correct integreren in de eigen papers die zij schrijven.
Het opleidingsonderdeel wordt ondersteund door inhoudelijke aspecten uit de opleidingsonderdelen in:
Modeltraject 1
Inleiding op het Sociaal Werk;
Filosofie;
Inleiding in de psychopathologie: een bio-psycho-sociale benadering;
Maatschappelijke Assistent in de Praktijk: Theoretische en praktische bouwstenen 1 en 2.
Modeltraject 2
Werkvelden Sociaal Werk;
Aspecten uit de psychologie (Ontwikkelingspsychologie);
Sociale filosofie en ethiek;
Sociaal Zekerheidsrecht;
Communicatie en interactie;
Keuzelijst 2 - Psychopathologie;
Het opleidingsonderdeel kan ondersteuning bieden aan wie binnen dit specifiek terrein en met deze doelgroep stage loopt in modeltraject 3.
Leerinhoud
Het opleidingsonderdeel omvat:
Verkennen van de eigen beeldvorming m.b.t. de doelgroep ouderen;
Gerontologische disciplines en visies op ouder worden;
Verkennen van de demografische gegevens (ontgroening en dubbele vergrijzing) en het beleid m.b.t. deze doelgroep;
Verkennen van de ter beschikking zijnde voorzieningen voor de doelgroep senioren en de rol van de Maatschappelijk Assistent in de woon- en zorgcentra, de ziekenhuizen en de thuiszorg;
Toelichting van een aantal methodieken;
Lichamelijke veranderingen en de gevolgen van veroudering;
Psychische stoornissen: dementie, depressie, bemoeilijkte rouw (waarbij ook aandacht is voor de gehanteerde methodieken);
De oudere en zijn nabije relatiekring (partner, kinderen, familie, vrienden, ...);
Ouderenmisbehandeling;
Eenzaamheid;
Optimaal ouder worden: hoe doe je dat?;
Groepswerk, studenten werken een thema uit m.b.t. ouderen.
Begincompetenties
Het opleidingsonderdeel bouwt verder op de reeds verworven inzichten uit de voorafgaande modeltrajecten:
Modeltraject 1
Maatschappelijk Assistent in de Praktijk: Theoretische en praktische bouwstenen 1 en 2 m.n. observatie en rapportage, gespreksvaardigheden, groepswerk;
Filosofie: om een eigen visie te kunnen ontwikkelen ten aanzien van deze doelgroep;
Inleiding in de psychopathologie: een bio-psycho-sociale benadering m.n. het beeld dementie.
Modeltraject 2
Aspecten van de psychologie;
Sociale filosofie en ethiek: een uitvalsbasis voor ethische problemen met betrekking tot ouderen;
Keuzelijst 2 - Psychopathologie: een aantal syndromen die zich bij ouderen voordoen;
Sociaal Zekerheidsrecht: het sociaal statuut van ouderen in onze maatschappij naar aanleiding van ziekte, pensioengerechtigheid;
Communicatie en interactie: een aantal communicatieve vaardigheden en referentiekaders om de oudere en zijn omgeving op een efficiënte manier te kunnen benaderen.
Modeltraject 3
Beroepsethiek;
Gespreksmodellen ten behoeve van het Maatschappelijk Werk.
Eindcompetenties
De competenties uit het opleidingsprofiel vermeld in het luik ‘doelstellingen’ worden integratief ondersteund door de volgende competenties van het opleidingsonderdeel:
Op het niveau weten en inzien
De studenten:
- Bespreken met zin voor openheid hoe hun beeldvorming met betrekking tot ouderen hun handelen naar deze doelgroep toe beïnvloedt;
- Schetsen inzichtelijk de problemen/mogelijkheden van ouderen binnen de verschillende referentiekaders (psychologisch, sociologisch, biologisch);
- Typeren correct het beleid en de impact hiervan op de bestaande voorzieningen voor deze doelgroep.
Op het niveau toepassen
De studenten:
- Illustreren correct een aantal actueel gehanteerde methodieken in het werkveld met deze doelgroep;
- Implementeren inzichtelijk door gebruik te maken van de actuele informatie en communicatiekanalen hun kennis en visie in een persoonlijke bespreking van een gekozen thema;
- Respecteren de eigenheid van de doelgroep ouderen.
Leermaterialen
::Voor meer informatie, klik hier::
Cursus;
Vakliteratuur;
Actualiteit;
Te raadplegen internetsites;
Werkveldbezoek.
Studiekosten
De kostprijs wordt geraamd op ongeveer 5 euro.
Studiebegeleiding
Studenten kunnen terecht met extra vragen in verband met de besproken thema’s bij de lector;
Binnen sommige lessen krijgen de studenten de ruimte om aan de groepsopdracht te werken;
Vragen en knelpunten met betrekking tot de uitwerking van deze opdracht worden opgevangen;
Het opdrachtformat biedt ondersteuning;
Ter voorbereiding van het examen worden de studenten geïnformeerd over het type vragen;
De beoordelingscriteria worden toegelicht (cfr. opdrachtformat).
Onderwijsvormen
De kennismaking met en het verwervingsproces van de leerinhoud wordt ondersteund en gestimuleerd door:
Hoorcollege: onderwijsgesprekken;
Zelfstudieopdrachten bij het aanbrengen van theoretische invalshoeken;
Methodische aanpak door o.a.:
- Bezoek;
- Gastspreker;
- Case-analyse;
- Probleemgestuurd onderwijs;
- Observatie en nabespreking van videofragmenten;
- Groepswerk.
Er is mogelijkheid tot reflectie en discussie.
Dit opleidingsonderdeel ondersteunt, gelinkt aan haar inhoudelijke eigenheid, de mogelijkheid tot implementatie van internationale gastsprekers en/of bezoeken in internationale context.
Evaluatievorm
Eerste zittijd
Productevaluatie ( 100% van de beoordeling) door middel van:
- Evaluatie van het groepswerk;
- Mondeling examen met gesloten vragen (gericht op kennis, inzichten en toepassen) en open vragen (standpuntvragen, stellingvragen, cases).
Het examen richt zich op de volledige leerinhoud van dit opleidingsonderdeel.
Het aantal vragen wordt met zorg bepaald naar haalbaarheid binnen de voorziene examineringstijd.
Tweede zittijd
In de tweede zittijd wordt een individuele uitwerking van een thema verwacht en wordt een gelijkaardig mondeling examen voorzien.
OP-leden
|
|
